Diş kırılması, travmalar, sert gıdalar veya çürükler nedeniyle diş yapısının bütünlüğünün bozulmasıdır. Ön dişlerde estetik kaygılara, arka dişlerde ise çiğneme fonksiyon kaybına yol açan bu durum, acil müdahale gerektiren yaygın bir dental sorundur.

Diş Kırılmasının Nedenleri

• Travmalar: Düşme, spor yaralanmaları veya kazalar
• Sert Gıdalar: Buz, sert şeker veya kabuklu yemişlerin çiğnenmesi
• Çürükler: Zayıflayan diş yapısının kırılması
• Bruksizm: Diş sıkma alışkanlığının diş minesinde yıpranma
• Dolgu Zayıflığı: Eski dolguların destek kaybı

Belirtiler ve Sınıflandırma
Kırığın şiddetine göre semptomlar değişir:

1. Mine Kırığı: Yüzeysel çatlaklar, sıcak-soğuk hassasiyeti
2. Dentin Kırığı: Sarı tabakanın açığa çıkması, keskin ağrı
3. Pulpa Kırığı: Sinir dokusuna ulaşan kırık, şiddetli ağrı ve kanama
4. Kök Kırığı: Diş eti altındaki kırıklar, mobilite

Acil Müdahale Adımları

1. Kırık parçayı saklayın (süt veya serum fizyolojik içinde)
2. Kanama varsa steril gazlı bezle 10 dakika baskı uygulayın
3. Yüz bölgesine soğuk kompres yapın
4. 2 saat içinde diş hekimine başvurun

Teşhis Yöntemleri

• Klinik Muayene: Kırık hattının ve derinliğinin değerlendirilmesi
• Radyografi: Periapikal röntgenle kök kırığı tespiti
• Vitalite Testi: Pulpa canlılığının kontrolü

Tedavi Seçenekleri
Küçük Mine Kırıkları:

• Polisaj ve florür uygulaması
• Bonding ile estetik tamir

Dentin Kırıkları:

• Kompozit dolgu
• Porselen laminate veneer

Pulpa Tutulumlu Kırıklar:

• Kök kanal tedavisi
• Post-core ve kuron kaplama

Kök Kırıkları:

• Splintleme (stabil kırıklarda)
• Cerrahi çekim (dikey kırıklarda)

Komplikasyonlar ve Önlemler
Tedavi edilmeyen kırıklarda:

• Enfeksiyon (apse, selülit)
• Diş kaybı
• Çene kemiğinde rezorpsiyon
  Önleme için:
• Spor yaparken mouthguard kullanımı
• Sert cisimlerin çiğnenmemesi
• Düzenli diş kontrolleri

İyileşme Süreci
Tedavi sonrası 48 saat sert gıdalardan kaçınılmalı, ağrı kesici kullanılmalıdır. Bonding işlemleri 5-7 yıl, kuronlar ise 10-15 yıl dayanır. Kök kanal tedavili dişlerde yıllık kontroller şarttır.

Hangi Durumlarda Acile Başvurulmalı?

• Şiddetli kanama
• Çene kırığı şüphesi
• Nefes almada güçlük
• Bilinç kaybı

Diş kırılmalarında erken müdahale, dişin kurtarılmasında belirleyicidir. 24 saatten uzun süren ağrı veya şişlik durumunda mutlaka diş hekimine danışılmalıdır.