Cilt kanseri, melanositler veya epidermisteki diğer hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla ortaya çıkan ve dünyada en sık görülen kanser türlerinden biridir. UV radyasyonu, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin tetiklediği bu hastalık, erken teşhis edildiğinde tedavi başarısı oldukça yüksektir. İşte cilt kanserinin türleri, belirtileri ve güncel tedavi yaklaşımları:

Cilt Kanserinin Temel Türleri
Cilt kanseri başlıca üç kategoriye ayrılır. Bazal hücreli karsinom, en yaygın tür olup genellikle yüz, boyun ve saçlı deride inci benzeri nodüllerle kendini gösterir. Skuamöz hücreli karsinom, dudaklar, kulaklar ve eller gibi güneşe maruz kalan bölgelerde kırmızı, pullu yaralar şeklinde ortaya çıkar. Melanom ise en agresif türdür; benlerde asimetri, düzensiz kenar veya renk değişimi gibi anormalliklerle karakterizedir.

Cilt Kanserinin Belirtileri

• Bazal Hücreli Karsinom: Ciltte sedefimsi kabuklanma gösteren açık yaralar, pembemsi çıkıntılar veya yara izine benzeyen beyaz lekeler.
• Skuamöz Hücreli Karsinom: Kanamalı kabuklu lezyonlar, hızla büyüyen kırmızı nodüller veya eski yara izlerinde gelişen deformasyonlar.
• Melanom: Mevcut benin boyutunda ani artış, sınırlarının düzensizleşmesi, birden fazla renk tonu içermesi veya kaşınma/kanama gibi değişiklikler.

Risk Faktörleri ve Korunma Stratejileri
Açık ten rengi, ailede cilt kanseri öyküsü ve yoğun güneş maruziyeti başlıca risk faktörleridir. Korunmak için:

• SPF 30+ güneş kremi kullanımı (2 saatte bir yenilenmeli)
• 10:00-16:00 arası güneşten kaçınma
• UV korumalı kıyafet ve geniş kenarlı şapka kullanımı
• Solaryum gibi yapay UV kaynaklarından uzak durma

Teşhis Yöntemleri
Dermatoskopik inceleme ile şüpheli lezyonların yapısı analiz edilir. ABCDE kuralı (Asimetri, Border düzensizliği, Color değişimi, Diameter >6mm, Evolution) melanom taramasında kullanılır. Kesin tanı için eksizyonel biyopsi yapılır; lezyonun tamamı çıkarılarak patolojik incelemeye gönderilir.

Güncel Tedavi Yaklaşımları

• Cerrahi: Mohs cerrahisi ile katman katman tümör temizlenir, sağlam doku korunur.
• Radyoterapi: Cerrahiye uygun olmayan bölgelerde veya metastaz kontrolü için kullanılır.
• Hedefe Yönelik Tedaviler: BRAF mutasyonu olan melanomlarda Dabrafenib gibi ilaçlar.
• İmmünoterapi: PD-1 inhibitörleri (Pembrolizumab) bağışıklık sistemini aktive eder.
• Topikal Kemoterapi: Yüzeyel skuamöz hücreli karsinomda 5-florourasil krem.

İleri Evrede Tedavi Seçenekleri
Metastatik melanomda kombine tedaviler uygulanır:

• İpilimumab + Nivolumab gibi immünoterapi kombinasyonları
• T-VEC gibi onkolitik virüs tedavileri
• Lenf nodu metastazlarında lenfadenektomi

Erken Teşhis İçin Öneriler
Ayda bir kendi kendine cilt muayenesi yapılmalıdır. Özellikle sırt, saçlı deri ve ayak tabanı gibi bölgeler unutulmamalıdır. Risk grubundaki bireyler yıllık dermatolojik kontrolü ihmal etmemelidir.