Bebeklerde kulak iltihabı (akut otitis media), özellikle 6-24 aylık dönemde sık görülen ve tedavi edilmezse işitme kaybı gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilen bir enfeksiyondur. Bu yazıda, ebeveynlerin bilmesi gereken tüm detayları açıklıyoruz.
Bebeklerde Kulak İltihabı Neden Olur?
Kulak iltihabı genellikle bakteriyel (Streptococcus pneumoniae, Haemophilus influenzae) veya viral enfeksiyonlar sonucu gelişir. Östaki borusunun kısa ve yatay olması, burun-boğaz sekresyonlarının orta kulağa kolayca ulaşmasına neden olur. Risk faktörleri arasında kreşe gitme, biberonla yatarak beslenme, sigara dumanına maruz kalma ve geniz eti büyüklüğü yer alır.
Belirtiler Nasıl Anlaşılır?
- Kulak çekiştirme veya kulağa sürekli dokunma
- Yüksek ateş (38°C üzeri)
- Huzursuzluk ve sebepsiz ağlama nöbetleri
- İştahsızlık ve emmeyi reddetme
- Uyku düzeninde bozulma
- Kulaktan sarı-yeşil renkli akıntı gelmesi
- Denge kaybı ve oturma/yürümede güçlük
Teşhis Yöntemleri
Çocuk doktoru öncelikle otoskop ile kulak zarını inceler. İltihap şüphesinde:
- Timpanometri: Kulak zarı hareketliliğini ölçen test
- Odyometri: 6 aydan büyük bebeklerde işitme değerlendirmesi
- Kan Testleri: Enfeksiyon markerları (CRP, lökosit) kontrolü
Tedavi Yaklaşımları
-
Antibiyotik Tedavisi:
- Amoksisilin-klavulanat ilk tercihtir
- 10 gün süreyle verilir
- Penisilin alerjisinde sefalosporinler kullanılır
-
Ağrı Yönetimi:
- Parasetamol veya ibuprofen şurup
- Kulak damlaları (iltihap dış kulak yoluna açılmadıysa)
-
Cerrahi Müdahale:
- Tekrarlayan enfeksiyonlarda (yılda 4’ten fazla) kulak tüpü takılması
- Geniz eti ameliyatı (adenoidektomi)
Evde Bakım Önerileri
- Bebeği dik pozisyonda emzirin
- Odanın nem oranını %40-50 arasında tutun
- Ilık kompres ile ağrıyı hafifletin
- Sigara dumanından uzak tutun
Komplikasyon Riskleri
- İşitme kaybı (geçici veya kalıcı)
- Mastoidit (kafatası kemiği enfeksiyonu)
- Menenjit
- Kulak zarında kalıcı delinme
Korunma Stratejileri
- Aşılar: Pnömokok ve grip aşıları rutin yapılmalı
- Emzirme: İlk 6 ay sadece anne sütü bağışıklığı güçlendirir
- Biberon Kullanımı: Bebeği 45 derece açıyla besleyin
- Kreş Seçimi: Kalabalık ortamlardan kaçının
Ne Zaman Acil Doktora Gidilmeli?
- Boyun tutulması ve şiddetli baş ağrısı
- 24 saat içinde düşmeyen 39°C üzeri ateş
- Kulaktan kan veya iltihap gelmesi
- Nöbet geçirme veya bilinç bulanıklığı
Kontrollerde düzenli kulak muayenesi ihmal edilmemelidir. İlk 2 yaşta geçirilen enfeksiyonların %80’i uygun tedaviyle kalıcı hasar bırakmadan iyileşir.
