Bebeklerde kafa travması, özellikle hareketlenme döneminde sık karşılaşılan ancak ciddi sonuçlar doğurabilen acil bir durumdur. Kemiklerin ince olması ve beyin dokusunun hassasiyeti nedeniyle erken müdahale hayati önem taşır. İşte ebeveynlerin bilmesi gereken kritik bilgiler:

Yaygın Nedenler ve Riskli Durumlar

• Düşmeler: Yataktan, kucaktan veya mama sandalyesinden düşme (%70 vakadan sorumlu).
• Trafik Kazaları: Emniyet koltuğu kullanılmaması veya hatalı montaj.
• Sarsılmış Bebek Sendromu: Kundaklama veya oyun sırasında kontrolsüz sallama.
• Sert Cisim Çarpmaları: Mobilya köşeleri, düşen eşyalar.

Acil Müdahale Gerektiren 10 Belirti

1. Bilinç Kaybı: 2 saniyeden uzun süren bayılma.
2. Tekrarlayan Kusma: Beslenme dışında 3+ kez kusma.
3. Göz Hareketleri: Göz bebeklerinin farklı büyüklükte olması.
4. Nöbet: Kol-bacaklarda kasılma, gözlerin dönmesi.
5. Burun/Kulak Kanaması: Berrak sıvı (BOS) sızıntısı.
6. Şiddetli Ağlama: 1 saatten uzun süren kesintisiz ağlama.
7. Denge Kaybı: Otururken/emeklerken ani düşmeler.
8. Uyku Hali: Uyandırılamama veya tepkisizlik.
9. Şişlik: Kafada 2.5 cm’den büyük sert şişlik.
10. Solunum Değişiklikleri: Hızlı nefes alma veya duraklamalar.

İlk 10 Dakikada Yapılması Gerekenler

• Bebek Bilincini Kaybettiyse:
  1. ABC kontrolü (Airway: Soluk yolu, Breathing: Solunum, Circulation: Dolaşım).
  2. Boynu destekleyerek düz zemin üzerine yatırın.
  3. 112’yi arayarak travma merkezi isteyin.
• Bilinç Açıksa:
  1. Kanama varsa steril gazlı bezle 5 dakika basınç uygulayın.
  2. Şişlik üzerine buz torbasını havluyla sararak 10 dakika uygulayın.
  3. En geç 1 saat içinde çocuk acile gidin.

Tanı Yöntemleri ve Klinik Değerlendirme

• Nörolojik Muayene: Glasgow Koma Skalası (Pediatrik modifiye) ile bilinç düzeyi ölçülür.
• BT (Bilgisayarlı Tomografi): Kafatası kırığı veya kanama şüphesinde ilk tercih.
• MRG: Hafif travmalarda radyasyon riski nedeniyle tercih edilir.
• Fontanel Değerlendirmesi: Bıngıldakta şişkinlik kafa içi basınç artışı işaretidir.

Tedavi Protokolleri

• Gözlem: 24 saat hastanede nörolojik takip (hafif travmalarda).
• Kortikosteroid Tedavisi: Beyin ödemi gelişimini engellemek için.
• Cerrahi Müdahale:
  • Kraniotomi: Epidural/subdural hematom boşaltılması.
  • Kafatası Kırığı Onarımı: Deprese kırıklarda.
• Rehabilitasyon: Fizik tedavi ve nörogelişimsel destek.

Evde Takip Kriterleri
Tüm bu belirtiler yoksa ve doktor taburcu ettiyse:

• İlk 6 Saat: 1 saatte bir uyandırıp emzirin.
• 24 Saat Boyunca:
  • Parlak ışıkta göz bebeklerini kontrol edin (eşit büyüklükte olmalı).
  • Kusma sayısını not alın.
  • Uyku süresi 3 saati geçmemeli.

Önleme Stratejileri

• Mobilya Güvenliği: Yatak kenarlığı, köşe koruyucu.
• Araç Koltuğu: 15 aya kadar arkaya dönük kullanım şart.
• Zemin Kuralları: Merdiven başına 100 cm yükseklikte bariyer.
• Oyun Alanı: Parket zemin veya 3 cm kalınlıkta eva kullanımı.

Prognoz ve İyileşme
Erken müdahale edilen basit kırıklarda tam iyileşme oranı %98’dir. Kafa içi kanama geçiren bebeklerde ise:

• İlk 72 Saatte Beyin Ödemi: %15 kalıcı nörolojik hasar riski.
• Rehabilitasyon Süreci: 6 aylık yoğun fizyoterapi ile motor becerilerde %70 düzelme.