Bebeklerde geniz akıntısı, burun arkasından boğaza doğru mukus birikmesiyle ortaya çıkan yaygın bir durumdur. Özellikle yenidoğan ve süt çocuklarında bağışıklık sisteminin gelişmemiş olması nedeniyle sık görülür. Bu durum, bebeklerin beslenmesini, uykusunu ve genel konforunu olumsuz etkileyebilir.
Geniz Akıntısının Başlıca Nedenleri
- Viral Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı veya grip gibi üst solunum yolu enfeksiyonları mukus üretimini artırır.
- Alerjik Reaksiyonlar: Polen, toz akarları veya hayvan tüyüne maruziyet alerjik rinite yol açabilir.
- Reflü: Mide asidinin yemek borusuna kaçması boğazda tahriş ve mukus birikimine neden olur.
- Hava Kuruluğu: Özellikle kış aylarında ısıtıcıların neden olduğu kuru hava, burun mukozasını tahriş eder.
- Diş Çıkarma: Diş etlerindeki iltihaplanma burun salgılarını artırabilir.
Belirtiler Nasıl Anlaşılır?
- Gece artan öksürük veya hırıltılı solunum
- Sık sık yutkunma veya boğaz temizleme sesi
- Beslenme sırasında huzursuzluk ve öğürme
- Burun tıkanıklığına bağlı nefes alma güçlüğü
- Mukusun mideye gitmesi sonucu kusma
Teşhis Yöntemleri
Çocuk doktoru öncelikle fizik muayene ile burun ve boğazı inceler. Burun içi ödem veya kızarıklık enfeksiyon belirtisi olabilir. Şüpheli durumlarda:
- Alerji Testleri: Cilt prick testi veya kan analizi (IgE)
- Endoskopi: Burun arkasının kameralı cihazla görüntülenmesi
- Reflü Değerlendirmesi: pH metre ile asit ölçümü
Etkili Tedavi Seçenekleri
-
Tıbbi Müdahaleler:
- Salin Solüsyonu: Burun spreyleri veya damlalarla mukusun yumuşatılması
- Antihistaminikler: Alerjik durumlarda doktor önerisiyle kullanım
- Proton Pompa İnhibitörleri: Reflü kaynaklı vakalarda
-
Evde Uygulanabilecek Yöntemler:
- Nemlendirici Kullanımı: Odanın nem oranını %40-60 arasında tutmak
- Pozisyon Değişikliği: Yatarken başın yükseltilmesi
- Burun Aspiratörü: Tıkanıklığın nazikçe temizlenmesi
- Bol Sıvı Tüketimi: Mukusun inceltilmesi için anne sütü veya su
Acil Doktora Başvurulması Gereken Durumlar
- 38°C üzeri dirençli ateş
- Nefes almada güçlük veya dudaklarda morarma
- 24 saatten uzun süren beslenme reddi
- Mukusun yeşil/kahverengi olması (bakteriyel enfeksiyon işareti)
Korunma Stratejileri
- Sigara dumanından uzak tutmak
- Yatak çarşafını haftada 2 kez 60°C’de yıkamak
- Bebeğin bulunduğu ortamı düzenli havalandırmak
- Alerjen maruziyetini azaltmak için HEPA filtreli hava temizleyici kullanmak
Bebeklerde geniz akıntısı çoğunlukla evde yönetilebilir ancak 10 günden uzun süren vakalarda mutlaka çocuk sağlığı uzmanına danışılmalıdır. Erken müdahale, orta kulak iltihabı veya bronşit gibi komplikasyonları önleyebilir.
