Bebeklerde gaz sancısı, özellikle yenidoğan döneminde ebeveynleri en çok zorlayan sağlık sorunlarından biridir. Genellikle 2-3 haftalıkken başlayıp 4-6 aya kadar devam eden bu durum, bebeklerin yaklaşık %20’sinde görülür. İşte gaz sancısının nedenleri ve kanıtlanmış çözüm önerileri:

Gaz Sancısının Temel Nedenleri
Bebeklerde gaz probleminin en yaygın sebebi sindirim sisteminin henüz tam olgunlaşmamış olmasıdır. Bağırsaklardaki faydalı bakterilerin yeterince gelişmemesi, besinlerin parçalanması sırasında aşırı gaz oluşumuna yol açar. Yanlış emzirme tekniği, biberonla beslenirken hava yutma, inek sütü proteini alerjisi ve annenin beslenmesindeki gaz yapıcı gıdalar diğer önemli tetikleyicilerdir.

Belirtiler Nasıl Tanınır?

• Ağlama krizleri: Genellikle akşam saatlerinde başlayan 3 saatten uzun süren yoğun ağlama
• Bacak hareketleri: Bacakları karna çekme veya ani hareketler
• Karın sertliği: Şiş ve gergin karın, elle dokunulduğunda sertlik hissi
• Yüz kızarması: Ağlama sırasında yüzde belirgin kızarma
• Gaz çıkarma: Beslenme sonrası zorlanarak gaz çıkarma

Kanıta Dayalı Tedavi Yöntemleri

1. Masaj Teknikleri:

   • Karın masajı: Göbek deliğinden saat yönünde hafif basınçlı dairesel hareketler
   • Ayak masajı: Topuktan parmak uçlarına doğru yapılan okşamalar

2. Pozisyon Değişiklikleri:

   • "Uçak pozisyonu": Bebeğin karnı kolunuzun üzerinde yüzü aşağı bakacak şekilde taşıma
   • Dik pozisyonda 15-20 dakika tutma

3. Bitkisel Destekler (Doktor Onaylı):

   • Rezene çayı: Günde 30 ml’yi geçmeyecek şekilde (1 çay kaşığı rezene + 100 ml kaynar su)
   • Probiyotik damlalar: Lactobacillus reuteri içeren preparatlar

Beslenme İlişkili Önlemler
Anne sütü alan bebeklerde annenin diyetinden gaz yapıcı besinleri çıkarması kritik önem taşır. Brokoli, lahana, kuru baklagiller, kafein ve çiğ soğan-sarımsak en sık suçlanan gıdalardır. Mama ile beslenenlerde ise hidrolize proteinli veya özel formüllü mamalar denenebilir.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

• Ağlama krizleri 3 saati aşıyorsa
• Kakada kan veya mukus görülüyorsa
• Kilo alımı yetersizse
• 38°C üzeri ateş eşlik ediyorsa
• Kusma yeşil renkli veya fışkırır tarzda oluyorsa

Tıbbi Tedavi Seçenekleri
Simetikon içeren damlalar gaz kabarcıklarını parçalayarak etki gösterir. Ancak son çalışmalar etkinliğinin sınırlı olduğunu göstermektedir. İnatçı vakalarda gastroözofageal reflü veya alerji araştırılmalıdır.

Yanlış Bilinen Uygulamalar
Sıcak su torbası uygulaması ciddi yanık riski taşır. Anason çayı ise nörotoksik etkileri nedeniyle kesinlikle kullanılmamalıdır. Gaz çıkarmak için bacağı zorlayıcı hareketler kalça çıkığı riskini artırabilir.

Süreç Yönetimi ve Sabır
Gaz sancısı genellikle 4. aydan itibaren kendiliğinden düzelir. Bu dönemde ebeveynlerin sakin kalması, nöbetleşe dinlenmesi ve destek alması önemlidir. Bebeği kanguru taşıyıcıyla taşımak, beyaz gürültü dinletmek ve ritmik sallama gibi yöntemler rahatlatıcı olabilir.