25 Aylık Bebek Gelişimi
25 aylık bebek gelişimi, bebeklikten çocukluğa ilk geçiş evresidir. 24. aydan sonra bebeklerin, motor, dil ve sosyal becerileri gözle görülür bir şekilde hızlı gelişirken, kavrama yeteneği ve merak duygusu en üst düzeye çıkar.
25 Aylık Bebek Gelişimi Nedir?
25 aylık bebek gelişimi; bebeklikten çocukluğa ilk geçiş evresidir. 24. aydan sonra bebeklerin, motor, dil ve sosyal becerileri gözle görülür bir şekilde hızlı gelişirken, kavrama yeteneği ve merak duygusu en üst düzeye çıkar. Çünkü bu ayda bebekler, kendilerini yavaş yavaş tanımaya başlar ve kimlik arayışına girerler.
Bu süreçte bebekler, birçok şeyi kendi kendilerine yapabilecek düzeye gelir. Örneğin, dişlerini fırçalama, kıyafetinin fermuarını açıp kapama gibi eylemleri kendi başına yapabilirler. Ancak bu gelişim sürecindeki değişimler, bebekten bebeğe farklılık gösterebilir ve daha farklı şekilde seyredebilir.
Bebeklerin büyümesi ile birlikte öğreneceği ve göreceği bilgi-beceriler de artar. Bu ayda yapılan düzenli alıştırılmalar, ileriki dönemlerin daha rahat geçirilmesini sağlar. Fakat bu süreçte 2 yaş sendromu yaşadıklarından dolayı, bebeklere söz geçirmek zor olabilir.
25 aylık çocuğun gelişiminde görülen en temel özellik ise sabırsız ve ısrarcı olmalarıdır. İstediklerini yaptırmak için her şeyi yapar ancak başarılı olamadıklarında daha fazla ağlayarak karşısındakinin ilgisini çekmeye çalışırlar.
Paylaşmayı hala sevmedikleri için ellerindeki oyuncağı veya yemeği vermek istemezler. Ebeveynler bu gibi durumlarda, bebekleriyle yumuşak ve tatlı bir dille konuşmalıdır. Böylelikle neden yapması ya da paylaşması gerektiğini onlara anlatabilirler.
25 Aylık Bebek Gelişim Tablosu
Bu dönemde bebekler her ne kadar artık çocukluk evresine geçse de aileler için hala ilk öncelik bebeklerinin fiziksel gelişimidir. Bu nedenle ebeveynler bebeklerinin yaşına göre olması gereken kilo, boy ve baş çevresi değerlerinin ideal aralıklarda ve yaşıtlarıyla yakın olup olmadığına dikkat eder.
Bu dönemde, her gelişim sürecinde olduğu gibi kilo ve boy takibi yapmak oldukça önemlidir ve 25 aylık bebek boy kilo tablosu ile kıyaslanmalıdır.
Bebeklerin vücut değerleri, yaşı, cinsiyeti, beslenmesi, yaşadığı ortam, ebeveynlerin vücut yapısı, hareketliliği ve hormon dengesi gibi etkenlere bağlı olarak değişkenlik gösterir. Ancak 25 aylık bebek gelişimi tablosu değerleri ile karşılaştırılması, bebeğin gelişimini izlemede değerli bilgiler sunar.
25 aylık bebek gelişimi boy kilo ve baş çevresi ölçümleri belirlenen değerlerin dışındaysa, bu durum bir problem olduğu anlamına gelmez. Sadece beklenen ölçülerden biraz farklıdır ve uzman kontrolü gerekebilir.
25 aylık bebek boy ve kilo ve baş çevresi ölçüleri şu şekilde sıralanabilir:
- 25 Aylık Bebek Kilosu: Kız bebeklerin ortalama 9,3 – 14,9 kg, erkeklerin ise ortalama 10 – 15,3 kg aralığında olması beklenir.
- 25 Aylık Bebek Boyu: Kız bebeklerin boyları ortalama 80,4 – 93,8 cm, erkeklerin ise 82,1 – 93,8 cm olması beklenir.
- 25 Aylık Bebek Baş Çevresi: Kız bebeklerde 46 – 51,4 cm, erkeklerde ise 44,9 – 50,2 cm aralığında olması beklenir.
25 Aylık Bebeklerde Duyusal Gelişim
25 aylık bebekler çoğunlukla konuşmaya ve yürümeye başlar. Bu belirtiler, çocukluk döneminin başlaması anlamına gelir. Eğer bu sürece kadar inatlaşmaya başlamamışsa bu aydan itibaren inat dönemi davranışları sergileyebilir. Bebeklerin sosyal, motor, bilişsel ve öz bakım becerilerinde gelişme görülür. Bu dönemde özellikle dil yetisi çok hızlanır.
25 aylık bebek gelişimi sürecinde bebeklerin duyusal gelişimleri şu şekildedir:
- 25 Aylık Bebeklerde Diş Çıkarma: Bebeklerin ilk süt dişleri, çoğunlukla 6. aydan itibaren çıkmaya başlar ve genellikle 33. aya kadar diş çıkarma süreci tamamlanmış olur. Ayrıca 20 – 30. aylar arasında ikinci azı dişleri çıkabilir.
- 25 Aylık Bebeklerde Dil: Bu dönemde olan bebekler, günlük yaşantılarında 50’den fazla kelime kullanabildiklerinden dolayı, daha uzun ve anlaşılabilir cümleler kurabilir. Ayrıca 2-3 kelimelik anlamlı veya anlamsız daha uzun cümleler kurabilirler. Hislerini düzgün ifade ettiklerinden dolayı evet, hayır, olmaz, küstüm, yoruldum veya korktum gibi kısa, net ve kendini anlatan cevaplar verebilirler.
Çevresini tanıma istekleri ve meraklarından dolayı bu ne, niye ve neden gibi soruları çok fazla sorar. Ancak bazı çocuklar yaşıtlarına göre daha az konuşan ve sessiz bir yapıya sahiptir. Aileler, böyle durumlarda çocuklarında konuşma problemi olduğu veya geç konuşacağı düşüncesine kapılarak endişeli duyabilir.
Her çocuğun gelişim sürecinin bir olmadığı göz önünde bulundurularak bazı çocukların dil gelişimlerinin daha geç olabileceği unutulmamalıdır. Dolayısıyla aileler bu tür durumlara karşı sabırlı olmalıdır ve dil gelişimini sağlamak için mümkün olduğunca pratikler yaparak, bebeği konuşturmaya çalışmalıdır.
25 Aylık Bebeklerin Zihinsel ve Sosyal Gelişimi
Bebekler 25. aylarından itibaren daha çok konuşmaya ve soru sormaya başlar. İlk defa duydukları kelimeleri öğrenmeye ve anlamaya çalışırlar. Bu dönemde her şeyin bir karşılığını bulmaya çalışırlar. Bu nedenle daha konuşkan ve aktiftirler.
25 aylık bebek gelişim sürecinde, kendilerine art arda söylenen basit komutları, anlar, dinler ve yerine getirebilirler. Sevdiği bir kitabı birçok kez okutabilir ve okunan cümleleri anlayabilir. Kitaptaki nesnelerin veya kişilerin isimlerini hatırlayıp söyleyebilir.
Kişiliğini ve çevresini tanımaya çalıştığı bu aylarda bebekler, önceki aylara göre daha sosyal olabilirler. Yüksek enerji ve meraklarından dolayı sürekli dışarı çıkmak ve çıktıklarında da eve dönmemek için direnebilirler.
25 aylık dönemde bebekler, kadın ve erkek ayrımını yapmayı öğrenirler. Ayrıca taklit yetenekleri geliştiğinden dolayı, özellikle anne ve babasının hareketlerini dikkatlice izler ve aynısını yapmaya çalışırlar.
25 aylık dönemde bebekler, istemedikleri bir şey olunca ağlayarak, bağırarak ve kızarak tepki gösterebilirler. Hatta ağlama krizine bile girebilirler. Bu tür tepkiler genellikle 2 yaş sendromun belirtileridir. Eğer sendrom ve büyüme atakları yoğun geçiyorsa, ebeveynler bu süreç içerisinde mümkün olduğu kadar sabırlı ve soğukkanlı olmalıdır.
Kriz anlarında bebeklerle inatlaşmak veya kızmak yerine, mümkünse yalnız bırakılmalı ve yanından uzaklaşılmalıdır. 25 aylık bebek gelişimi sürecindeki bebeklerde, kimliklerini bulma ve çevrelerini tanıyıp sosyalleşmeleri zaman alabilir. Bu süreçte ebeveynler, bebekleriyle konuşarak ve birlikte oyunlar oynayarak sağlıklı iletişim kurabilir, bu sayede onları sakinleştirebilirler.
25 Aylık Bebek Neler Yapabilir?
25 aylık olan bebekler bu dönemde, tek başlarına diş fırçalayabilir, ellerini yıkabilir ve kurulayabilir. Bazı kıyafetlerini kendi kendine giyip çıkartabilirken, tek ayak üstünde denge sağlayabilirler.
Tüm bu gelişen yeteneklere bağlı olarak bazı kazalar da yaşanabilir. Örneğin elinden bardak düşebilir veya bir şey attığında lamba kırılabilir. Bunların nedeni hareket yeteneklerinin hala gelişmeye devam etmesidir. Bazen bardağındaki suyu veya tabağındaki yemeği kasıtlı olarak dökebilir ancak bunlar yaramazlığından değil aslında merakındandır. Bu tür dökülme kazalarının önüne geçmek için küçük ve hafif bardak seçilmeli ve çok su doldurulmamalıdır.
Bebekler kazayla bir şey döktüğünde kızmadan temizlenmeli ve dökülen şeylerin peşinde olunduğu hissettirilmelidir. Örneğin bebeklerin sorumlu olduğu banyo, uyku veya beslenme saatinin gelmesi gibi konular hakkında konuşulduğunda veya yaptırıldığında, bu duruma karşı çıksalar dahi gün içerisinde ne yapacaklarını bilmeleri onları rahatlatır.
25 aylık bebek gelişimi sürecinde yapabilecekleri şeyler şu şekilde sıralanabilir:
- Dil gelişimi hızla devam eder.
- Cinsiyet ayrımı yapabilir.
- Büyük ve küçük ayrımı yapabilir.
- Duygularını gizlemeye çalışabilir.
- Kadın ve erkeklere farklı davranışlar sergileyebilir.
- Bireyleri taklit edebilir.
- Sürekli sorular sorabilir.
- Kapı kollarını açabilir.
- Topu uzağa atabilir ve atılan topu tutabilir.
- Diğer aylara göre daha çok sinirlenebilir, ağlayabilir ve hırçınlaşabilir.
- Fermuarları açıp kapatabilir.
- Yaşıtlarıyla birlikte bireysel oyunlar oynayabilir.
- 2-3 kelimelik cümleler kurabilir.
- Her şeye karşı gelebilir.
- Yardımsız dişlerini fırçalayabilir, ellerini ve yüzünü yıkayabilir.
- Geri geri yürüyebilir.
- Kalem tutabilir.
- İstenilen bir objeyi bulup getirebilir.
- Ayakkabı ve çorabını çıkarabilir.
- İki ayağıyla havaya zıplayabilir.
- Legolarla oynayabilir ve bloklardan kule yapabilir.
- Çok düzgün olmasa da bardak ve kaşığı kullanabilir.
- Döke saça kendi kendine beslenebilir.
- Bul-tak ve yapboz oyunlarını tek başına oynayabilir.
25 Aylık Bebeğin Uyku Düzeni Nasıl Olmalı?
25 aylık bebeklerin günlük olarak gece uyku ihtiyaçları, toplamda kesintisiz 9 - 13 saat arasındadır ve bazı bebekler gece uykusuna ek olarak 1-2 saat de gündüzleri uyuyabilir. Ancak bazıları gündüz uykusunu tamamen bırakabilir.
25 aylık bebek gelişimi sürecinde bebeklerin uyku gereksinimleri değişkenlik gösterebilir. Bu dönemdeki bebeklerde, 2 yaş sendromundan dolayı uyku düzeninde bozulmalar olabilir. İnatlaşma huyu yüzünden, özellikle yatma söz konusu olduğunda daha fazla inatlaşarak yatağına gitmek istemeyebilir.
Bu gibi sorunlarla karşı karşıya kalınmaması için yatmadan önce, rutin bir uyku düzeni oluşturulmalı ve bu düzene her gece uyulmalıdır. Örneğin pijama giyilmesi, diş fırçalanması, sevdiği oyuncağıyla birlikte yatması ve masal okunması gibi eylemler gibi genel rutinler sayesinde bebeklere uyku alışkanlığı kazandırılabilir.
25 Aylık Bebek Aşı Takvimi
Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen aşı takvimine uyum sağlanması, bebeklerin sağlıklı gelişimleri için önemli rol oynar. Ayrıca ileriki yaşamlarında salgın hastalıklardan korunmasında da oldukça yararlıdır.
Bebeklerin doğumdan 2 yaşına kadar olan süreçte aşı takviminde yer alan tüm temel aşılar tamamlanmış olur ve en son 24. ayda Hepatit A aşısı yapılmalıdır. Ancak Hepatit A aşısı şayet 24. ayda yapılmadıysa, 25 aylıkken veya daha sonra yapılmalıdır.
25 Aylık Bebeğin Gelişimini Desteklemek için Öneriler
25 aylık bebek gelişimi sürecinde, çocuklar artık ne istediklerini bilir ve hisleri de oldukça güçlüdür. Bu nedenle zaman zaman emir vermek gibi buyurgan hareketler yapabilirler. Yapmak istedikleri şeyi engellemek isteyen kişiye veya önündeki bir engele aniden sinirlenebilirler.
Bu aylarda bebeklerin empati yeteneği gelişmediğinden dolayı, istediklerini yaptırmak için bazen fiziksel şiddet uygulayabilirler. Bunu yapmalarının sebebi kendilerini ve sınırlarını öğrenmek istemeleridir. Zamanla kendilerini tanıdıkça sevdikleri veya sevmedikleri şeyler hakkında daha net bir tutum sergilerler.
Ebeveynler 25 aylık bebek gelişim sürecinde bebeklerine ne hissettiklerini, neler yaptıklarını, ne yapmak istediklerini sormalıdır. Değer verildiğini hissettiren sorular sorarak sohbet etmelidirler. Bu konuşmalar sayesinde bebeklerin kendine olan özgüvenleri oluşur ve konuşma yetileri gelişir.
Ebeveynler farklı kitaplar alabilir veya çocukların seçimine bırakarak istediği kitabı almalarını sağlayabilirler. Bu dönemde çocukların ilgisini daha çok meslekler çekmektedir. 25 aylık bebek aktiviteleri arasında farklı mesleklerin resimlerinin de olduğu kitaplar ve bu konu ile ilgili oyuncaklar alınabilir.
25 aylık bebek gelişimi sürecinde bebeklerin gelişimini desteklemek için yapılması gerekenler aşağıdaki gibidir:
- Tuvalet eğitimi verilebilir.
- Resimli ve basit masal veya hikaye kitapları alarak yüksek sesli okunabilir, aynı zamanda görseller tanıtılabilir.
- Keşfetmesi engellenmemeli, aksine destekleyici aktiviteler yapılmalı ve sorular açılmalıdır.
- Seçim yapması için destek olunmalıdır.
- Yaşına uygun ninni ve müzikler dinletilebilir veya birlikte söylenebilir.
- Yaşıtlarıyla birlikte oyun oynaması sağlanabilir.
- Kendi yemeğini yemesi, kıyafetlerini çıkarması, ellerini yıkaması ve dişlerini fırçalamasına izin verilmelidir.
- Sorduğu sorulara net ve kısa cevaplar verilmelidir.
- Kitap okurken kırmızı top nerde gibi sorular sorulabilir.
- Kazağını dolaptan al, bana ver gibi iki aşamalı yönergeler söylenebilir.
- Sofrayı toplama ve temizlik gibi basit ev işlerinde yardım etmesine izin verilebilir.
- Dil gelişimi için konuşulmalı ve diyalog kurulmalıdır.
- Kurallar koyulduğunda anlaması sağlanmalıdır.
- Kararlı ve tutarlı sınırlar çizilmelidir.
- İyi bir şey yaptığında takdir edilmelidir.