20 Aylık Bebek Gelişimi

20 Aylık Bebek Gelişimi Nedir?

20 aylık bebek gelişimi sürecinde bebek, fiziksel açıdan birçok yeterlilik kazanarak ebeveynin yaptığı işlere yoğun olarak yardım etmek ister. Bu dönemde yürüme, düşme, tırmanma ve koşma esnasında kendini koruma becerileri gelişir ve parmak kullanma konusunda oldukça ilerler. Her bebeğin gelişim süreci, her ne kadar doğum haftası, genetik, ırk ve cinsiyet gibi faktörlere bağlı olarak değişse de ayına göre gelişim tablosu ile karşılaştırarak gelişimin sağlıklı olup olmadığı takip edilebilir.

20 aylık bebek parmaklarını kullanma kabiliyetinin gelişmesi sayesinde kaşık, çatal veya kalem gibi nesneleri kolayca kavrayabilir ve kontrol edebilir. Dokunmatik cihazları kontrol etmesi, ince motor becerilerinin gelişmesi ile oldukça iyi düzeye erişir.

20 ay bebek gelişimi sürecinin sağlıklı olup olmadığının belirlenmesi için boy, baş çevresi ve kilo gibi fiziksel gelişimin yanında sosyal, duygusal ve bilişsel becerilerindeki değişikler de bir bütün olarak değerlendirilmelidir.

20 Aylık Bebek Gelişim Tablosu

Sağlık ocağındaki yetkili ebe tarafından aylık olarak kontrol edilen 20 aylık bebek gelişimi boy kilo değerleri, bebeğin gelişiminin sağlıklı olup olmadığı ve gelişim hızının seyri hakkında değerli bilgiler sunar. Böylelikle gelişim ve beslenme bozukluğu belirlenebilir, ciddi seviyelere gelmeden gerekli tavsiye ve müdahalelerde bulunulabilir.

Kız ve erkekler bebeklerde, 20 aylık bebek boy kilo tablosuna göre olması gereken değerler şu şekildedir;

• 20 Aylık Bebek Kilosu: 20 aylık erkek bebeklerin ortalama 9,2-14 kg, kız bebeklerin ise ortalama 8,5-13,5 gram ağırlığında olmaları beklenir.
• 20 Aylık Bebek Boyu: 20 aylık erkek bebeklerin 78,9 - 89,5 cm, kız bebeklerin ise ortalama 77- 88,4 cm arası olması beklenir.
• 20 Aylık Bebek Baş Çevresi: 20 aylık erkek bebeklerde 45,2 - 50,2 cm, kız bebeklerde ise 44 - 49,2 cm olması beklenir.

20 Aylık Bebeklerde Duyusal Gelişim

20 aylık bebek gelişimi sürecinde çevresini daha iyi bir şekilde keşfetmeye başlayan bebekteki bireysel hareketler artar. Çevresini anlamak ve tanımak adına sürekli olarak “bu ne” sorusunu sorar. Konuşma esnasında daha fazla kelime kullanmaya başlayan bebek, aynı zamanda bu aylarda kelimeleri birleştirme becerisi edinir. Bireysel hareketlerinin artması ile de kendine güven duygusu pekişmeye başlar. 

20 aylık bebek gelişimi duyusal açıdan aşağıdaki gibidir:

• 20 Aylık Bebeklerde Görme: Bebeğin iki yaşına yaklaştığı bu dönemde gelişmeye devam eden göz yetisi, ince ayarlı görsel yetiler, el-koordinasyonu ve derinlik algısında artış ve gözle takip etme yetilerinde gelişmeler görülür. Ancak bu duyunun gelişimi tam olarak ilkokul yıllarına kadar devam eder.
• 20 Aylık Bebeklerde İşitme: Bebekler bu dönemde sordukları “bu ne” sorusuna karşı verilen basit cümleleri anlayabilir. Hatta basit kelimeler kullanarak 2 cümle ile bir şey yapması istendiğinde, anlar ve onu yapmaya çalışır.
• 20 Aylık Bebeklerde Konuşma: 20 aylık bebek dil gelişimi kız ve erkek bebeklerde aynı hızla seyreder. 70-80 kelimeye kadar öğrenebilir ve aynı zamanda isimlerin yanında fiilleri kullanmaya başlar. Bu süreçte organlarını tanımaya başlayarak isimlerini söyleyebilecek duruma gelir. Aynı zamanda kıyafetlerinin isimlerini de söyleyebilir. Başını sallayarak, “evet” veya “hayır” cevabı da verebilir.

20 Aylık Bebeklerin Zihinsel ve Sosyal Gelişimi

20 aylık bebek boy kilo tablosuna uyumlu giden bir bebek, bu dönemde zihinsel ve sosyal gelişimine de hızlı bir şekilde devam eder. Neden-sonuç ilişkisinin kurulması, bağımsızlığının elde edilmesi ve çevresini kontrol etmeye çalışma isteği etkindir. Durumları ve olayları anlamak için daha çok çaba sarf ederler. Özellikle sorduğu sorulara cevap alma konusunda oldukça ısrarcıdır.

Ebeveynler bu dönemde bebeklerinin zihinsel ve sosyal gelişiminin sağlıklı ve hızlı seyretmesi için onlara sorular sormalı ve cevapların neden-sonuç ilişkisi içerisinde olması için yardımcı olmalıdır.

Bu dönemde kişilik özellikleri belirgindir. 20 aylık bebek psikolojisi ebeveynlerin tepkisinden etkilenebilir. Bu dönemde duygusal, kıskanç veya öfkeli tavırlar sergileyebilirken, kardeşini kıskanabilir. Kendilerini mutsuz hissettiklerinde bunu tavırları ya da mimikleri ile gösterebilirler. Anlaşılmadıklarını hissettiklerinde agresif tavırlar sergileyebilirler.

20 aylık bebeğin gelişimi için ebeveynlerin, bebeklerinin söylemek veya ifade etmek istediklerini anlamaya çalışmaları ve onu anladıklarını bebeklerinin anlayacağı şekilde ifade etmeleri gerekir. Bu şekilde sosyal ve zihinsel gelişimleri sağlıklı olarak desteklenebilir.

Ellerini rahatça kullanabilen ve parmak kullanma kabiliyeti gelişen 20 aylık bebek ile bu dönemde büyük parçalı küp ve lego tarzı oyunlar oynanması zihinsel ve sosyal gelişimi için oldukça faydalıdır.

20 aylık bebek gelişimi için top oyunlar ile oynanabilir. Topu istedikleri yöne atabilecekleri için bireysel hareket yetisinin gelişmesine destek sağlar.

Bir durum veya davranışı yapmaması gerekiyorsa bunun nedenleri onun anlayacağı bir dille anlatılmalıdır.

20 Aylık Bebek Neler Yapabilir?

20 aylık bebek davranışları bu süreçte yenilerek gelişir. Bu gelişim sürecinde her hafta yeni bir yeti ve beceri geliştirilir. Bebekler bir şeyler yaparak sürekli dikkat çekmek ister. Örneğin ellerini yıkamak veya yemek yemek gibi işleri kendilerinin yapmasına izin verilirse, alacakları takdir sonrası kendilerine olan güven duygusu ile biraz daha zorlayıcı işleri yapmak için cesaretlenirler.

20 aylık bebek gelişimi, yeni kaba ve ince motor becerilerin kazanıldığı bir süreçtir.

20 aylık bebek gelişimi çerçevesinde bebekten beklenen hareketler aşağıdaki gibidir:

• Ebeveynlerini takip ederek ellerindeki bir nesneyi veya cismi fırlatabilir.
• Zamanla hızlanacak şekilde koşabilir.
• Çatal-kaşık kullanarak kendi başlarına yemek yiyebilir.
• Önlerinde bulunan bir şeyi atabilir.
• Küplerden kule yapabilir, iç içe geçmeli büyük parça legoları birleştirebilir.
• Bir topu yerden kaldırarak karşısındakine veya istedikleri yöne atabilir.
• Onun anlayacağı dille, bir şeyi yapmaları veya yapmamaları gerektiğinde anlayabilir.
• Duygularını gülerek ya da ağlamak yerine kelimelerle ifade edebilir.
• Kıyafet veya organ isimlerini öğrenebilir.
• İsteklerini evet ya da hayır ile ifade edebilir.

20 Aylık Bebeğin Uyku Düzeni Nasıl Olmalı?

Bebekler 20. aylarına geldiklerinde gündüz uykuları teke düşer ve bazıları gündüz hiç uyumayabilir. Bir bebeğin gündüz uyku ihtiyacı olup olmadığını öğrenmek davranışlarına bakılabilir. Hırçın ve enerji düşüklüğü gibi durumlar uykusuzluğu işaret etmektedir.

Bu dönemdeki bebeklerin uyku ihtiyacı 13-14 saat civarı olup, bu saatlerin tamamlatılması sağlıklı gelişim için üzerinde titizlikle durulması gereken bir konudur.

Beynin alt kısmında yer alan hipofiz bezinden salgılanan büyüme hormonu, bebeğin gelişiminde etkin rol oynamaktadır. Bu hormon uyku anında salgılandığı için uyku düzenine dikkat edilmelidir. 20 aylık bebek gelişimi için gerekli olan 13-14 saatlik uykunun 11-12 saati gece, 2-3 saati ise gündüz uykusundan karşılanmaktadır. Bazı bebekler tüm uyku ihtiyacını gece karşılayabilirler.

20 aylık bebek gelişimi sürecinde olan bebek, bu dönemde aktif ve yeni beceriler geliştirdiği için gün sonunda yorulmaktadır. Dolayısıyla kaliteli bir uyku çekmesi oldukça önemlidir. Uyku anında mümkün olduğu kadar rahat ettirilmesi ve akşam 19.00 civarı uyutulması, kaliteli uyku için önemli bir adımdır.

Bebeğin bu dönemde uykuya dalmada problem yaşanma sıklığı oldukça yüksektir. 20 aylık bebek uyku düzeninde bebeğin uyku esnasında kesintisiz ve rahat uyuması için uyku eğitimine başlanması uyku kalitesini artırır. Bebeğin yalnız veya karanlıkta uyumama gibi sorunlarının aşılmasında 20 aylık bebek uyku eğitimi yardımcı olabilir.

20 Aylık Bebek Aşı Takvimi

Her ay rutin olarak doktor kontrolüne götürülmesi gereken bebeğin muayenesi esnasında 20 aylık gelişim tablosuna uyumlu olup olmadığı kontrol edilir.

Sağlık Bakanlığı aşı takvimine göre aşılama işlem ve takibi yapılırken, listede 20 aylık bebeğin olması gereken bir aşı yoktur. Ancak aşı olmasa da bebeğin boy, kilo, baş çevresi gibi değerlerinin kontrolü ve genel bir fiziki muayene için rutin muayenelerinin aksatılmamasına özen gösterilmelidir.

Olası bir gelişim sorunu, erken dönemde belirlenerek gereken müdahale ve tedavilerle iyileştirilebilir. Böylelikle ciddi sonuçlar doğurabilecek olası problemler önlenebilir.

20 Aylık Bebeğin Gelişimini Desteklemek için Öneriler

Yürümekte ustalaşan ve koşmaya başlayan 20 aylık bebeğin, becerilerinin gelişmesi ve enerjisini kullanabileceği aktiviteler yapılması gelişim sürecinin desteklenmesi açısından oldukça etkilidir.

20 aylık bebek gelişimi için koşma ve tırmanma konusunda hevesli olan bebeğin motor becerilerini geliştirebilecek oyunlar seçilmelidir. Bu oyunlar daha hızlı ve sağlıklı öğrenmelerini sağlar. Çünkü oyunlar, bebeklere yeni bir şeyler öğretilmesinde ve yetilerini geliştirilmesinde en etkili araçtır.

20 aylık gelişim süreci, bebeğin bazı kişisel özelliklerinin geliştirilmesinde etkin bir rol oynar. Örneğin ebeveynlerine bir iş yaparken yardım edebilir ve bunun sonucunda takdir edilmesi, onun yardımsever ve duyarlı bir birey olmasında etkili bir adım olabilir.

20 aylık bebek gelişimi çerçevesinde bebeğin gelişimini desteklemek için yapılabileceklerden bazıları şu şekilde sıralanabilir;

• Kendisi yemek yemek isteyen bebeğe, uygun zemin hazırlayarak kendisinin yemesine izin verilmelidir.
• Doğru ve eğlenceli aktiviteler seçilerek gelişimi desteklenmelidir. Bu anlamda büyük parça lego birleştirme ve küplerden kule yapımı gibi aktiviteler oldukça yararlıdır.
• Problem çözme yeteneklerini geliştirmek için bebeklerle beraber büyük parça puzzle yapılabilir.
• Sosyal ve iletişim becerini geliştirmek için akranları ile vakit geçirebileceği ortamlar yaratılabilir.
• Dil gelişimini desteklemek için onun anlayabileceği ve ilgisini çekebilecek tarzda hikayeler okunabilir.
• 20 aylık bebek aktiviteleri, dokunsal gelişimini destekleyecek etkinliklerden oluşmalıdır.
• Eşyaları fırlattığında, ısırdığında veya bir şeyleri attığında sakin olunmalı, ilgisi başka yere yönlendirilmelidir.
• 10 dişi olan bebeğin diş bakımını kendisinin yapabileceği bir ortam hazırlanmalı ve macunsuz yumuşak fırça ile nasıl fırçalayacağı konusunda pratik yapılmalıdır. 20 aylık bebek için diş gelişimi önemlidir ve diş temizliği alışkanlığı kazandırılmalıdır.
• Biberon ve emziğin bırakılması için doğru bir dönem olan 20. ayda, kademeli olarak bırakma pratikleri yapılmalıdır. Emzik başlangıçta sadece gece kullanılmalı, daha sonrasında tamamen bıraktırılmalıdır. İlgi çekici çiçekli veya çizgi film kahramanları içeren bardaklar kullanılarak biberon unutturulmalıdır.
• Kelime haznesini geliştirmek için her gün yeni birkaç kelime içeren cümleler kurulmalı ve verdiği tepkiler izlenmelidir.
• Kendi başına başarma isteği ile güven duygusunu pekiştirmek için tek başına bir şeyler yapmasına izin verilmeli ve sonrasında takdir edilmelidir. Örneğin masaya plastik bardağını ve tabağını kendisinin götürmesine izin verilmelidir.
• Bebeğin beslenme sıklığına ve düzenine dikkat edilerek uzun süre aç kalmamasına dikkat edilmelidir. Aksi takdirde psikolojik ve bedensel sağlığı etkilenebilir, hırçınlaşabilir ve ağlama krizleri yaşayabilir.