13 Aylık Bebek Gelişimi

13 Aylık Bebek Gelişimi Nedir?

Her geçen gün farklı gelişim aşamalarını gösteren bebek duyusal, dil, sosyal ve zihinsel gelişim olarak gün geçtikçe farklılık gösterir. Bebeğin gelişim aşamalarında ebeveynin tutumu da oldukça önemlidir.

13 aylık gelişim sürecinde olan bebek, evet hayır kavramlarının farkındadır. Yaptığı davranışın yanlış olup olmadığının bilincindedir. Özellikle taklit davranışının gelişme gösterdiği bu dönemde çevresinde gördüğü hareketlerin veya duyduğu seslerin tekrarını yaparak gelişimine katkı sağlar.

13 aylık bebek gelişimi ve beslenmesi ise bu dönemde yeni yeni oluşmaya başlar. Bebek bu dönemde yemeğini kendi yemek ister. Fakat henüz oturmamış el göz koordinasyonu sebebiyle besinleri dökebilir.

13 Aylık Bebek Gelişim Tablosu

13 aylık bir bebeğin gelişim gösterdiği fiziksel değişikliklerin normal bir aralıkta ilerleme göstermesi sağlığı için oldukça önemlidir. 

13 aylık bebek gelişimi boy kilo ve baş çevresi için cinsiyetlere göre şu şekilde sıralanabilir:

• 13 Aylık Bebek Kilosu: Kız bebeklerin sağlıklı bir gelişime sahip olması için kilo aralığı 7,2 ila 12,2 aralığında olmalıdır. Erkek bebeklerin ise 7,6 kilogram ile 12,9 kilogram aralığında bir değere sahip olması sağlıklı bir gelişim gösterdiğinin belirtisidir. Genellemeye almak gerekir ise bu ay grubundaki bebeklerin kilosu ortalama 10 ila 12 arasında olmalıdır.
• 13 Aylık Bebek Boyu: Sağlıklı gelişim gösteren 13 aylık erkek bebek boyu 79 santimdir. Kız bebeklerde ise bu değer 77,5 santim olarak değişir.
• 13 Aylık Bebek Baş Çevresi: Normal gelişim gösteren bir kız bebekte ortalama 45,7 santim baş çevresi mevcuttur. Erkek bebekte ise ortalama değer 46,8 santimdir.

13 Aylık Bebeklerde Duyusal Gelişim

13 aylık bebek gelişimi duyusal açıdan aşağıdaki gibidir:

• 13 Aylık Bebeklerde Görme: Bebek 13 aylık gelişim evresinde gördüğü nesneleri rahatlıkla takip edebilir. Cisme odaklanmayı bu dönemde öğrenirler. Fakat tam olarak koordinasyon yetenekleri gelişmediği için kendilerinin hareket ettirdikleri nesnelerin takibini tam olarak yapamazlar.
• 13 Aylık Bebeklerde İşitme: 13 aylık bebek duyduklarını daha hızlı anlar. İşittikleri seslerin taklitlerini yapmaya başlar. Bu, ev içerisinde duydukları patırtı sesleri veya dışarıdaki hayvanlardan işittiği sesler olabilir.
• 13 Aylık Bebeklerde Konuşma: Anne, baba ve mama gibi kelimeleri kullanan bebek bu süreçte kelime dağarcığına gel, ver, su gibi kelimeler ekleyebilir. Kendi başına yüksek sesle farklı sesler üretebilir. İstediği şeyleri beden diline ek çıkardığı ‘bu’ sesi ile dile getirebilir.

13 Aylık Bebeklerin Zihinsel ve Sosyal Gelişimi

13 aylık bebek zeka gelişimi, bebeğin sağlıklı bir ilerleme gösterebilmesi için oldukça önemli olan hareketler ve tepkilerden oluşur.

13 üç aylık bebek gelişimi zihinsel ve sosyal olarak şu şekilde sıralayabiliriz:

• Bebek bu dönemde çevresindeki kişilerin taklitlerini yapmaya başlayabilir. Gördüğü çeşitli hayvanların seslerini taklit edebilir, hareketlerini tekrarlayabilir.
• Bebek bu dönemden öncesinde isteklerini ağlayarak dile getirirken artık beden yoluyla kendini anlatabilir. Su istediğinde ağlamak yerine artık biberonu getirerek kendini ifade edebilir. 
• Bebek bu dönemde bağımsız bir tavır seyredebilir. Destek aldığı nesne yardımıyla ayakta durmaya hatta yürümeye çalışabilir.
• Anne, baba, dede gibi kelimelere ek olarak 1 veya 2 kelime daha öğrenebilir. Bebek artık bu dönemde biberonunu veya karşıdaki kişinin elinde olan bir şeyi isterken ‘’ba’’ ‘’ma’’ kelimelerini kullanarak ‘’bana ver’’ diyerek karşıdaki kişiden bunu alacağının farkındadır.
• Bebek bu dönemde çevresinde meydana gelen yüksek sesleri tehdit olarak algılar. Bu da korku duymasına sebep olur.
• Bebek bu dönemde benmerkezci bir tavır seyreder. Oyuncaklarını kimseyle paylaşmaz, bakım veren kişiyi kıskanır. 
• Karşıdaki kişinin söylediği birçok şeyi anlayabilir. Karşıdaki ona ‘hayır’ diyerek bir tepki verdiğinde bunu yapmaması gerektiğini anlar. Evet ve hayır kavramlarına hakim olur.
• Annenin babanın ve evdeki diğer aile bireylerinin kimliğini tanıyabilir. ‘’Anneyi göster/ Baba nerede?’’ gibi sorulara cevap olarak doğru kişileri el hareketleri ile gösterebilir.
• Bazı talimatları anlayabilir. Örneğin ‘’Baba gitti’’ denildiğinde bunun ne anlama geldiğinin farkında olabilir veya yapmaması gereken bir durum için tepki gösterildiğinde bunu anlayabilir.

13 Aylık Bebek Neler Yapar?

Bebeğin günlük hayatında meydana getirdiği davranışların artarak ilerlemesi ve her geçen süreçte farklı bir beceri kazanması gelişim aşaması için oldukça önemlidir. 

13 aylık bebek gelişimi içerisinde bebeğin günlük hayatında gösterdiği davranışları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Evde mevcut bulunan mobilyaların üzerine çıkabilir veya bir eşya yardımıyla tırmanabilir. Koltuk, sandalye ve masa gibi mobilyaların yüksekte olması bebeğin sağlığı açısından zararlı olacaktır.
• 13 aylık bebek diş çıkarma durumunda olabilir. İlk azı dişleri bu yaşlarda ortaya çıkabilir.
• Geçmiş aylarda oturmada problem yaşayan bebek 13. ayda yardım almadan oturabilir.
• Söylenen bir eylemi anlar ve uygulamaya çalışır. Hareketleriyle cevap verir.
• Bakım veren kişinin yardımıyla birkaç adım atarak yürümeye çalışabilir.
• Kendi kıyafetlerini düzensiz de olsa çıkarabilir.
• Kendi başına bardağını, kaşığını tutabilir. Bunları döküyor da olsa kendi başına yemeye çalışabilir.
• Eşyaları oyun amaçlı uzaklara atabilir.
• Duyu organlarını soran bir kişiye gözünü, kulağını veya burnunun yerini gösterebilir.
• Kendisine takdir beklediği süreçte el çırpma ve alkış yaparak karşıdaki kişiden bunu umduğunu belirtebilir.
• Bir kişinin gittiğini anlayarak bay bay anlamında ellerini sallayabilir.
• Kalem tutmayı öğrenebilir ve bir kağıdı çizebilir.
• Çevresinde bulunan kişilerin dikkatini çektiği davranışları taklit edebilir.
• Biberona su doldurup verildiğinde yardım almadan içebilir.
• Oyuncakları üst üste dizebilir.

13 Aylık Bebeğin Uyku Düzeni Nasıl Olmalı?

Bu dönemde bebeklerin geceleri kesintisiz ve 11 ila 12 saat aralığında süren bir uyku düzenleri mevcuttur. Gündüzleri bir veya birden çok 2 ila 2,5 saatlik gündüz uykusuna yatarlar.

Uyku düzeni her bebekte farklılık gösterir. Bu farklılık bebeğin gün içerisinde kaybettiği enerjiden kaynaklanır. Çok fazla aktiviteye maruz kalan bebek daha çok yorulacaktır. Bu sebeple de uyku süresi uzayabilir. Genel olarak 13 aylık bebeğin uykusu ortalama 14-15 saat sürmesi beklenir.

13 Aylık Bebek Aşı Takvimi

Bebek dünyaya geldiğinde sağlıklı bir bünye için bazı aşılar yapılır. 1 yaşında olan bebeğe KKK aşısının pekiştirme dozu vurulur. Bu aşının içerisinde kızamık, kızamıkçık ve kabakulak aşısı bulunur. Ardından su çiçeği ve KPA aşısı olarak bilinen konjuge pnömokok aşısı vurulur.

Eğer bebeğe 12. ayında bu aşılar vurulmamış işe 13. ayda aşıların tamamlanması gerekir. Eğer bu aşılar 12. ayda vurulmuş ise 13. ay için ayrıyeten bir aşı mevcut değildir.

13 Aylık Bebeğin Gelişimini Desteklemek için Öneriler

13 aylık bebeğin gelişimi için aile veya bakım verenin tutumu oldukça önemlidir. Bu süreçte bebekle yapacakları birkaç aktivite gelişimi için çok büyük ilerleme göstermesine sebep olacaktır.

13 aylık bebeğin gelişimini desteklemek için önerileri şu şekilde sıralayabiliriz:

• Bebekler 13 aylık dönemde evde gördükleri birçok hareketi, davranışı ve sesi taklit ederler. Taklit ile öğrenme çocukların gelişimi için oldukça faydalıdır. Yemek yeme, diş fırçalama ve yerleri süpürme gibi günlük aktiviteleri taklit eden bir bebek için bu tür kısa oyunlar alışkanlık ve becerilerini geliştirmesine fayda sağlar.
• Her dönem artarak ilerleyen dil öğrenimi için bebekle sürekli konuşarak iletişim kurmak, televizyondan uzak tutmak, kitap okumak, nesneleri tanıtmak ve hayvanları öğretmek 13 aylık dil gelişimini destekler.
• Bebeği daha önceden gitmediği yerlere götürerek farklı nesnelerle tanıştırmak kelime dağarcığını artıracaktır.
• Bebek sosyalleşme, sağlıklı iletişim kurma gibi birçok beceriyi oyun ve aktivitelerle öğrenir. Bu nedenle 13 aylık bebeğin gelişimini desteklemek için oyun ve aktivitelerle gelişiminin desteklenmesi daha sağlıklıdır. Bloklar, büyük parçalı yapbozlar, saklambaç, top atma ve arabaları sürme gibi oyunlar bebeğin gelişimi için sağlıklı olan oyunlara örnektir
• Bebek bu dönemde çevresinde mevcut olan her nesneyi tanımak ister. Bebek için güvenli oyun alanı oluşturmak sağlıklı gelişim göstermesi için faydalı olacaktır.