11 Aylık Bebek Gelişimi

11 Aylık Bebek Gelişimi Nedir?

11 aylık bebek gelişimi süreci; bebeğin farklı oyuncaklardan keyif aldığı ve daha aktif hale geldiği gelişme süreci olarak tanımlanır. Bu gelişme sürecinde yeni aktiviteler ve meraklar geliştiren bebek, bu sayede bazı yeni becerilerini keşfeder. Becerilerin gelişmesinde meraklı yapısı aktif rol oynar.

11 aylık bebek psikolojik gelişimi sürecinde geçmiş aylara göre daha sabırsız olan yapısı, öğrenme isteğini tetikler. Önceki gelişme süreçlerinde nesneleri ağzına götürerek keşfetmeye çalışması ise yerini dokunarak hissetmeye bırakır.

11 aylık bebeğin gelişimi sürecinde, bebeğin dokunarak çevresindeki etmenleri kavrama yetisinin gelişmesinden dolayı, yeni olan her şeye dokunma isteği uyanır ve bu gayet doğaldır. Dolayısıyla çevresindeki her yeni nesne veya uyaranı keşfetmeye çalışır.

Bu süreçte ebeveynlerin, tehlikeli bir koşul karşısında risk oluşmaması açısından tetikte olmaları önem arz eder. Ayrıca diğer gelişim basamakları konusunda bilinçlenmek, bu süreçte bebeğin gelişimini desteklemek için çok önemlidir.

11 Aylık Bebek Gelişim Tablosu

Bebek gelişiminde genetik ve çevresel faktörler farklılıklar yaratsa da bu süreçte gelişim basamakları olarak öngörülen adımlar bellidir. Gelişim seyrinin, 11 aylık bebek gelişimi tablosu ile karşılaştırıldığında eş zamanlı gitmesi, bebeğin bu süreci sağlıklı geçirdiği anlamına gelir.

Kız ve erkek bebeklerde gelişim sürecinde farklılıklar görülmektedir. Bu nedenle 11 aylık bebek gelişimi boy kilo ve baş çevresi gibi değerlerin kız ve erkekler için belirtilmiş ölçülerle kıyaslanması gerekir.

Bebeklerin gelişim hızını gösteren persentil eğrisi yaş, cinsiyet, genetik ve ırk ile orantılı olarak gelişim hızını gösterir. Persentil eğrisinde Türkiye için belirlenen alt sınır 3, üst sınır 97 iken, ortalama değer 50’dir. Bir bebeğin bu dönemdeki gelişiminin bu eğrinin neresinde olduğu ise beslenme, cinsiyet ve doğum haftası ile alakalı olarak kilo ve boy gibi değerlerin farklılaşmasını sağlar.

Ortalama 50 olan persentil değerine 11 aylık bebeğin boy ve kilosu şu şekildedir:

• 11 aylık bebek kilosu: 11 aylık erkek bebeklerin 10 kilo olması beklenirken, kızlarda bu kilo 9,2 kg’dır.
• 11 aylık bebek boyu: 11 aylık erkek bebeklerde boyun 76 cm olması beklenirken, kızlarda bu ölçü 74 cm’dir.
• 11 aylık bebek baş çevresi: 11 aylık erkek bebeklerde baş çevresinin 46,5 cm olması beklenirken, kız bebeklerde ise 45 cm’dir. 

11 Aylık Bebeklerde Duyusal Gelişim

11 bir aylık bebek gelişimi sürecinde, bebeklerin işitme ve görme duyuları daha fazla gelişir. Dolayısıyla uzaktaki kişileri veya nesneleri net görür ve daha dikkatli takip ederler. Uzaklık ve derinlik algıları da geliştiği için gördükleri cisimlerin ve duydukları seslerin kendilerine olan uzaklıklarını bilirler.

11 aylık bebeklerde duyusal gelişim adımları şu şekildedir:

• 11 Aylık Bebeklerde Görme: Duyu gelişimi her geçen gün devam eden bebeklerin gözleri, 11 aylık olduklarında net görmektedir ancak gözlerin tam gelişmesi için birkaç ay daha geçmesi gereklidir. Bebekler, bu dönemde hareket eden cisimleri kolaylıkla takip eder. Tanıdığı kişileri yaklaşık 5 metre uzaktan ayırt edebilirler.
• 11 Aylık Bebeklerde İşitme: 11 aylık bebeklerin işitme duyusu, görme duyusuna göre daha fazla gelişmektedir. Bu aylarda olan bebekler, ilgisini çeken sesleri duyduklarında o sese doğru yönelerek dikkatli bir şekilde dinler. Örneğin tanıdıkları birinin sesini veya sevdikleri şarkıyı duyduklarında sesin geldiği yöne doğru yönelerek dinlerler.
• 11 Aylık Bebeklerde Tat, Koku ve Dokunma: Bu aylarda bebeklerin ince motor becerileri, özellikle de tat, koku ve dokunma duyuları tamamen gelişir. Elleri ve parmakları güç kazandıkça cisimlere daha fazla dokunarak ve hissederek keşfetmek isterler. Dolayısıyla bebekler, buldukları her yere parmaklarını sokmak, ıslak düzeylere dokunmak veya yırtabileceği nesneleri yırtmak gibi eylemlerde bulunur. Bu nedenle, kendisine zarar vereceği cisimlere dokunmasına izin verilmemeli ve bu konuda dikkatli olunmalıdır.
• 11 Aylık Bebeklerde Konuşma: Bebekler dikkatli bir gözlemcidir ve taklit yetenekleri çok fazla gelişmiştir. Bu nedenle etrafındakileri taklit ederek öğrenmeye çalışırlar. Bebeklerle konuşulduğunda karşılık olarak sadece tepki ve hareketlerle cevap verseler de konuşmaları anlarlar. Daha önceki aylarda öğrendikleri kelimeleri, daha belirgin ve anlamlı bir şekilde söylerler.

Bebeklerin duyusal gelişimlerinin daha sağlıklı ve iyi bir şekilde gelişmesi için bir yetişkine davranır gibi davranmakta yarar vardır. Bir şey söylerken yanına giderek göz teması kurulmalıdır. Onunla bebek gibi konuşmak yerine net ve açık bir dille iletişim sağlanmalıdır.

11 Aylık Bebeklerin Zihinsel ve Sosyal Gelişimi

11 aylık bebekler, etraflarındaki basit olaylar arasında bağlantılar kurarak sorun çözme becerilerini geliştirirler. Günlük rutin yaşantılarının farkında olduklarından dolayı bu rutine uyum sağlarlar. Suyun bardaktan içileceğini veya yemek kokusu duyduklarında yemek saatinin geldiğini ve yemek yiyeceğini anlayarak tepki verirler.

11 aylık bebek oyuncaklarını ve eşyalarını tanıdıklarından dolayı benmerkezci olurlar. Bu nedenle kendilerine ait eşyalarını başkalarıyla paylaşmayı sevmezler. Bu nesnelerin amacına uygun şekilde kullanılacağını bilirler. Örneğin arabanın bir zemin üzerinde sürülmesi gerektiğini bilir, topa ayakla veya elle vurarak oynarlar.

11 aylık bebek aktiviteleri esnasında “Top nerede? Araba nerede?” gibi ona söylenen 2-3 kelimelik komutları anlarlar ve bu verilen komutlara kendi istedikleri zaman yönelir ve yerine getirirler. Bu aylarda bebekler, diğer bireylerin davranışlarından duygularını anlarlar. 

Sevildiğini, kızıldığını veya hayır denildiğini çok iyi bildiklerinden dolayı yanıtları da bu şekilde olur. 11 aylık bebek anne ilişkisi ise oldukça güçlü iken, annenin verdiği tepkiye göre heyecanlarını, üzüntülerini, sevinçlerini davranış ve ses tonuna yansıtarak rahatlıkla ifade edebilirler.

11 Aylık Bebek Neler Yapar?

Ebeveynlerin, bebeklerinin gelişiminin normal olup olmadığını anlayabilmek için boy, kilo ve baş çevresi gibi değerleri 11 aylık bebek gelişimi tablosu ile kıyaslanmaları gerekir. Gelişimin normal seyredip seyretmediğinin belirlenmesinin diğer bir yolu da bebeğin hareketlerini takip ederek bu süreçte gelişimden kaynaklı değişikliklerin tespit edilmesidir.

11 aylık bebeğin yapabileceği şeyler şu şekilde sıralanabilir;

• Eşyalara tutarak sıralamaya başlayan bebek, bu süreçte düşmeden ayakta durmaya başlar. Bunun yanında çömebilir veya tekrar ayağa kalkabilir. Hatta bazı bebekler bu süreçte tek başına yürümeye başlayabilir.
• Baş ve işaret parmağı ile küçük cisimleri tutmaya başlayan bebek, tuttuğu bu nesneleri önceki döneme kıyasla düzgünce yere bırakabilir.
• Bardaktan yardımlı veya yardımsız olarak su içmeye başlayabilir, kaşık veya çatalı ağzına götürebilir.
• İstediği bir unsur veya objeyi işaret parmağı ile gösterebilir.
• Yabancıları ayırt edebilecek düzeye gelir. Kaygı seviyesi yükselir, dolayısıyla anneden onay bekler.
• Bir nesne ve oyuncağı takip eder, dolayısıyla nesne devamlılığı bilinci oluşur.
• Oyuncakları ile nasıl oynanacağını veya nesnelerin nasıl kullanılacağını bilir.
• Alkış yapma ve el sallama yetenekleri gelişerek devam eder, taklit etme yeteneği gelişir. Ebeveynlerinin mimik ve konuşmalarını taklit etmeye çalışır.
• İsteklerini ve kızma, mutsuzluk, kaygı, korku ve küsme gibi duygularını ağlamadan çıkarttığı seslerle, vücut dili ve mimiklerle anlatmaya çalışır.
• Anne, teyze, mama ve su gibi bazı kelimeleri bilinçli olarak kullanmaya başlar, birçok kelimenin anlamını öğrenir.
• Ebeveynlerinin dur, hayır, al, ver gibi komut kelimelerini anlar, isterse bu komutları yerine getirir.

11 Aylık Bebeğin Uyku Düzeni Nasıl Olmalı?

11 aylık bebeğin gelişimi için uyku önemlidir ve bu dönemde ihtiyacı hala çok fazladır, çünkü hareketli ve oyunla geçen bu dönemde bebek daha fazla yorulur. Bebeğin uyku ihtiyacını gidermesi için genellikle geceleri 9-12 saat uyuması gerekir. 11 aylık bebek gündüz uykusu ise 2-3 saat şeklinde olmalıdır.

Bu dönemde anneler, bebekleri uyutmak için çok fazla zorlanmaz. Çünkü oyun oynarken yorulan bebek, çoğunlukla kendi isteğiyle uyur. Fakat bebek uyumamakta ısrar eden bir yapıya sahip ise özellikle bu uyku saatlerinin tamamlatılmasına yönelik 11 aylık bebek için uyku düzeni geliştirilmelidir.

11 aylık bebek uyku problemi arasında en sık ise görülen durumlar gece sık sık uyanmaları ve ağlamalarıdır. Bu uyanma ve ağlamalarının altında yatan neden, çoğunlukla ayrılık kaygısıdır. Bu yüzden uyandığında şayet annesini görmez ise bu kaygı tavan yapabilir, uykunun devamında zorlanabilir.

Dolayısıyla anneyi görebileceği bir ortamda uyutulmasında her zaman yarar vardır, çünkü annesini gördükten sonra uykuya devam eder. 11 aylık bebek uykusundan uyandığında annenin bir yere gitmediğini kendisine anlatması ile bu durumun aşılması daha kolaydır. 

Ebeveynler, 11 aylık bebeklerinin gelişimini devam ettirebilmeleri için destekleyici olmalıdır. Böylelikle zamanla bu duruma alışan bebek, uyandığında annesini o an görmese bile ağlama krizlerine girmez ve huzurla uyumaya devam edebilir.

11 aylık bebek için uyku eğitimi verilirken, bu sürecin sağlıklı geçirilmesi için bazı adımlar atılmalıdır.

11 aylık bebek uyku eğitimi için öneriler:

• Uyku öncesi hikaye okumak
• Uyku öncesi kısa bir duş aldırmak ve masaj yapmak
• Uyku rutini için üstünü değiştirmek, beslenmesini yapmak
• Uyku saatini belirlemek ve öncesinde hazırlık rutini geliştirmek
• Ağzına sokabileceği, risk içeren oyuncaklar olmamasına dikkat etmek koşulu ile sevdikleri oyuncakları yatağına koymak.

11 Aylık Bebek Aşı Takvimi

Bebeğin sağlıklı gelişiminin yanında ileriki yaşantısında hastalıklara yakalanma riskini azaltmada önemli bir rol oynayan aşılama, Sağlık Bakanlığı takvimine göre yürütülür. Bu takvime göre zamanı geldiğinde bebeklerin aşılarının tamamlatılması gerekir.

Bu işlemin sağlıklı yürütülmesinde ve takibinde Aile Sağlık Ocakları sorumludur. Sağlık Bakanlığı aşı takvimine bakıldığında 11.ayda yapılması öngörülen bir aşı yoktur. Ancak, çocuk doktorunun önerisi ile meningokok aşısının özel olarak yaptırılması tercih edilebilir.

11 Aylık Bebeğin Gelişimini Desteklemek için Öneriler

Her bebeğin farklı bir gelişim süreci olsa da 11 aylık bebekler, daha önceki aylara göre bulundukları ortamı daha çok araştırır. Bebekler çoğunlukla birkaç kere sendeleyerek ayakta durabilir, eşyalara tutunarak dolaşabilir ve merdiven gördüklerinde merak ederek çıkabilirler. Bu nedenle bebeği korumak ve olası bir talihsizliğin önüne geçmek için bazı önlemler alınmalıdır.

11 aylık bebek gelişimi ve beslenmesi konusunda alınması gereken önlemlerden bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Bulunduğu alanda sivri ve sert köşeli mobilyalara karşı önlem alınmalıdır.
• Sıcak çaydanlık, tencere veya tava gibi araçlar ulaşamayacağı yerlere koyulmalıdır.
• İlaç, zehir gibi zararlı maddeler yüksek yerlerde saklanmalıdır.
• Tüm açıkta olan ve erişebileceği elektrik prizlerinde koruyucu kullanılmalıdır.
• Kapı, çekmece, pencere, televizyon gibi nesneler için çocuk korumalı kilitleri kullanılmalıdır.
• Bebekler klozet, küvet, büyük su kovası veya havuz gibi su olan ortamlarda yalnız bırakılmamalıdır.
• Bebeklerle bir yetişkinle konuşulduğu gibi konuşulmalıdır. Dil ve konuşma becerisini geliştirmeleri için bu konuşmalar sürekli olmalıdır.
• Takıp çıkarılabilen oyuncaklar verilmelidir.
• 11 aylık bebek oyunları içinde odadan topu getirmesi veya topu sepete atması gibi çeşitli ve basit direktifler verilmelidir.
• Anne sütü almaya devam eden bebekler emzirilmeye devam edilmelidir.
• Ek gıda alımları diğer aylara göre biraz daha artırılmalıdır.
• Kendi kendine elle beslenmelerine izin verilmelidir.