1 Yaş Bebek Gelişimi

1 Yaş Bebek Gelişimi Nedir?

Hayatının ilk 12 ayını dolduran bebekler, artık çocukluk çağına giriş yapar. Bu dönemde bebekler, duyusal, duygusal, zihinsel ve fiziksel yönden ilerleme gösterir. Anne ve babalar, gelişim döneminde bebeklerinin neler yapabileceklerini öğrenerek, sürecin çok daha verimli geçmesini sağlarlar.

Çocuklarda herhangi bir işitme problemi ya da gelişim geriliği varsa, bu dönemde tespit edilmesi çok daha kolaydır. Bu nedenle aileler, bebeklerini yakından takip etmeli ve herhangi bir gelişim geriliği belirtisi görüldüğünde bir uzmana başvurmalıdır.

12 Aylık Bebek Gelişimi Tablosu

Bebeklerin zihinsel gelişimi kadar, fiziksel gelişimleri de önemlidir. 1 yaş bebek gelişimi ve beslenmesi konusunda bilgi sahibi olan aileler, bebeklerinin gelişimine destek olabilirler ve herhangi bir gelişme geriliği belirtisi oluşursa erken dönemde fark edebilirler. Bu nedenle 12 aylık bebek gelişimi boy kilo ölçüleri mutlaka bilinmelidir.

Fiziksel gelişimi etkileyen pek çok faktör bulunduğu için, kıyaslama yapılırken doktor tarafından bildirilen referans değerler dikkate alınmalıdır.

12 aylık bebek gelişimi boy ve kilo değerleri aşağıdaki gibidir:

• 12 Aylık Bebek Kilosu: 1 yaşına gelen erkek bebeklerin ortalama olarak 10 - 11 kilogram olmaları beklenmektedir. Kız bebeklerin ise yaklaşık olarak 9 - 10 kilogram olmaları gerekmektedir. Fakat alt ve üst sınırlar değişiklik gösterebilmektedir.
• 12 Aylık Bebeğin Baş Çevresi: Baş çevresi, bebeğin gelişimi hakkında önemli ipuçları verir. 12 aylık bir kız bebeğin baş çevresi yaklaşık 45 santimetre, erkek bebeğin baş çevresi ise ortalama olarak 46 santimetre olmalıdır.
• 12 Aylık Bebek Boyu: Boy uzunluğu çoğu zaman genetik yapı ile alakalıdır. 1 yaşındaki bir erkek bebeğin boyu ortalama 74 cm iken, bir kız bebeğin boyu yaklaşık 73,7 cm’dir.

1 Yaş Bebeklerde Duyusal Gelişim

Bir yaş bebek gelişimi için bir dönüm noktasıdır. Hareketlenmeye başlayan bebek, artık çevreyi rahatlıkla keşfedebilmektedir. Bu keşif sırasında duyu organları devreye girer ve bebeğin etrafını tanımasına destek olur.

Bebeklerin bu dönemde en sık kullandığı duyular arasında dokunma ve işitme vardır. 1 yaş bebek gelişimi için oyunlar, duyusal gelişimi sağlamak ve bebeğin yeni şeyler öğrenmesine yardım etmek için kullanılabilir.

Bebeklerde duyusal gelişim aşamaları şu şekilde sıralanabilir:

• 1 Yaşındaki Bebeklerde Dokunma: 12. aydan sonra yürümeye başlayan bebekler, çevreye karşı oldukça ilgili ve meraklılardır. Gördükleri tüm yeni nesneleri duyuları aracılığı ile keşfetmek isterler. Dokunma duyusu bu dönemde sıkça kullanılır. Bebeklerin çimen ve toprak gibi farklı yüzeylere basmasına izin verilmelidir. Ayrıca, ilgilerini çeken nesnelere dokunmalarına izin verilmeli ve o nesnenin ne işe yaradığı bebeğe gösterilmelidir. Böylece zihinsel gelişime de destek olunabilir.
• 1 Yaşındaki Bebeklerde Duyma: 1 yaşına gelen bebekler, daha iyi dinlemeye ve duymaya başlarlar. Bebeğin sürekli yeni kelimeler duyması, özellikle konuşma becerisi için oldukça önemlidir. Aileler bu süreçte bebeklerine hikayeler anlatabilir ve onlarla sık sık konuşabilir.
• 1 Yaşındaki Bebeklerde Görme: Bebekler 1 yaşından sonra, nesneler arasındaki benzerlikleri ayırt edebilirler. Konuşma için henüz erken olsa da bebeğe kitap okurken renkler ve resimler anlatılabilir. Böylece zihinsel gelişim de desteklenmiş olur.

1 Yaşındaki Bebeklerin Zihinsel ve Sosyal Gelişimi

1 yaş bebeğin gelişimi için önemli bir zamandır. Bu dönemde bebekler zihinsel ve sosyal yönden büyük ilerleme gösterirler. 12. aya gelindiğinde beyin hacmi büyük ölçüde artmış olur. Bebek, artık sebep sonuç ilişkisi kurmaya başlar ve düşünce yapısı değişir. Çevresinde görmüş olduğu davranışları taklit ederek, nasıl davranması gerektiğini öğrenir.

Bu dönemde bebek ile sık sık konuşulması, bir şeyleri keşfetme ihtiyacının karşılanması ve yeni şeyler denemeye teşvik edilmesi gerekmektedir.

Bebekler, 12. aydan sonra benliklerinin farkına varırlar. Böylece kendi başlarına yemek yemek, kıyafet değiştirmek ve su içmek isterler. Bu süreçte istediği olmayan bazı bebekler öfke nöbeti geçirebilir. Ancak ortaya çıkan tepkiler bebekten bebeğe göre değişiklik göstermektedir.

Reddetmeyi öğrenen bebekler, uyku ve yemek öncesinde direnebilirler. Kuralların esnetilmesi halinde tekrar düzen sağlamak zor olabileceği için aileler taviz vermemelidir. Bu dönemde çevre ile iletişim kurmaya başlayan bebeklere, paylaşmayı öğretmek için oldukça uygun bir zamandır.

1 Yaşındaki Bebek Neler Yapar?

1 yaş, çocuk dönemine geçiş yapılan bir dönemdir. Bu dönemde bebekler pek çok beceri kazanır. On iki aylık bebek gelişimi, ailelerin desteği ile daha etkili olabilmektedir. Ebeveynler, çocuklarının bu dönemde neler yapabileceğini bilmeli ve onu desteklemelilerdir.

1 yaşındaki bebeğin yapabilecekleri şu şekilde sıralanabilir:

• Yardım almadan bardaktan bir şeyler içebilir.
• Koltuk gibi eşyaların üzerine tırmanabilir.
• Bir yerden destek alarak adım atabilir.
• Daha önce görmüş olduğu bir davranışı hatırlayarak tekrar edebilir.
• Anlamsız kelimeler söyleyerek kendince bir dil oluşturabilir.
• Dolap gibi kapalı alanlardaki eşyaları merak edip karıştırabilir.
• Belirli kelimeleri anlayabilir ve tepki verebilir.
• “Baba” gibi basit kelimeleri söyleyebilir.
• Aile üyelerinin ortamdan uzaklaşması halinde endişeye kapılıp ağlamaya başlayabilir.
• Yabancı insanları ayırt edebilir.
• Nesneler arasındaki farkları algılayabilir.
• Baş parmağı ve işaret parmağını bir cımbız gibi kullanabilir.
• Biri ile top oynayabilir.
• Sebep sonuç ilişkisi kurabilir.
• Uzun süre boyunca oturabilir.
• Bir yerden destek alarak ayağa kalkabilir.
• Kısa bir süreliğine de olsa kendi başına ayakta durabilir.
• Destek almadan yürüyebilir.

1 Yaş Bebeğin Uyku Düzeni Nasıl Olmalı?

Bebek gelişimi için iyi bir uyku düzeni de en az beslenme kadar önemlidir. Uyku eğitimi, 12 aylık bebek gelişimi sürecinin bir parçası olmalıdır. Böylece bebeğin, sallanarak uyuma ya da memede uyuma gibi davranışları kaybolur ve ebeveynler bebeği uyutmak için fazladan efor sarf etmez.

Uyku eğitimi, çocuk yatağına geçiş döneminin zor olmaması için de etkilidir. Bebekler bu süreçte ağlayabilir ve uykuya direnebilir. Fakat aileler sabırlı olmalı ve uyku düzenini sağlamalıdır. 1 yaşındaki bebeğin geceleri en az 11 saat uyuması gerekmektedir. Ayrıca gece emzirmeleri yavaş yavaş bırakılmalıdır.

1 yaş bebek gündüz uykusu günde iki kez olmak üzere, her biri yaklaşık 2 saat olmalıdır. 12. ay, gündüz uykusu sayısının düşürülmesi için erken bir dönemdir.

Uyku düzeni oluşturulurken istikrarlı olmak gerekmektedir. Bebek her gün aynı saatlerde uyutulmalıdır. Eğer uykuya dalmakta güçlük çekiyorsa, uyku öncesinde ılık duş aldırılması, masaj yapılması ya da kitap okunması gibi rutinler oluşturulabilir.

1 yaşındaki bebeğin uyku problemi varsa ve aileler uyku düzenini sağlamakta zorlanıyorsa, uzmanlardan destek alarak bu sorunu çözebilirler.

1 Yaş Bebek Aşı Takvimi

Virüslerden kaynaklanan salgın hastalıkların ilacı bulunmamaktadır. Virüs hastalıklarının çoğu, kolayca bulaşır ve ölümcül sonuçlar yaratır. Bu yüzden hastalık oluşmadan önce önlem alınması gerekmektedir. Virüs hastalıklarının yayılmasını ve ortaya çıkmasını önlemek için, aşı yapılır ve kişinin o virüse karşı bağışıklık kazanması sağlanır.

Aşılama sayesinde, tetanoz ve boğmaca gibi pek çok hastalık günümüzde neredeyse hiç görülmemektedir. Bebeğin sağlığının korunması için, aşıları zamanında yaptırılmalıdır.

12 aylık bebeklerin aşı takviminde yer alan dozlar ve aşılar şu şekilde sıralanabilir:

• KKK: Halk arasında kızamık aşısı olarak da bilinmektedir. Bu aşı; kızamık, kızamıkçık ve kabakulak hastalıklarının ortaya çıkmasını engellemektedir. Toplamda iki doz uygulanması halinde ömür boyu koruma sağlamaktadır. KKK aşısının ilk dozu 12. ayın sonunda yapılırken, ikinci dozu ise ilkokulda yapılır.
• KPA: KPA’nın açılımı, Konjuge Pnömokok Aşısı’dır. Bu aşı, kişileri pnömokok bakterisinin oluşturduğu menenjit (beyin ve omurilik zarı iltihabı), pnömoni (zatürre) ve sepsis (kan zehirlenmesi) gibi hastalıklara karşı korur. KPA aşısının son dozu (3. doz) 12. ayda yapılmaktadır.
• Su Çiçeği: Su çiçeği hastalığı, Varisella isimli bir virüsten kaynaklanmaktadır. Bu hastalık aşı ile engellenebilmektedir. Su çiçeği aşısının ilk dozu 12. ayda yapılır. İlk doz sonrasında bebekte %80 oranında bağışıklık oluşmaktadır.

1 Yaş Bebeğin Gelişimini Desteklemek için Öneriler

12 aylık bebeğin gelişimi, aile tarafından mutlaka desteklenmelidir. Ebeveynlerin en sık yapmış olduğu hatalardan biri, bebeğe zarar geleceğini düşünerek fazla korumacı olmalarıdır. Bu dönemde aşırı korumacı bir yaklaşım sergilenmesi, bebeğin keşif yapmasını engelleyebilmektedir.

Bulunulan ortamı güvenli bir hale getirdikten sonra, bebeğin etrafı incelemesine izin verilmeli ve birlikte bol bol zaman geçirilmelidir.

1 yaşındaki bebeğin gelişiminin desteklenmesi için ailelerin uygulayabileceği önerilerden bazıları şu şekildedir:

• Gün içerisinde bebeğe mutlaka kitap okunmalıdır. Bu sırada bebeğin sayfaları değiştirmesine ve resimleri incelemesine izin verilmelidir.
• Yeni insanlar ile etkileşim kurmasına yardımcı olunmalıdır.
• El hareketlerini geliştirmesine yardım edecek oyuncaklar tercih edilmelidir. Ayrıca resim çizmek ve birlikte içerisinde el hareketleri olan şarkıların söylenmesi, bebeğin el kullanma becerisini geliştirmektedir.
• Bebekler bu dönemde gördüklerini taklit ederek öğrendikleri için, ebeveynlerin iyi örnek oluşturacak şekilde davranmaları gerekmektedir.
• Vücut parçalarının isimlerini ve basit kelimeler bebeği çok zorlamadan öğretilmelidir.
• Hatalı bir davranışta bulunduğunda hayır denmeli ve bağırılmamalıdır.
• Gün içerisinde bebek ile bol bol konuşulmalıdır. Yapılan işlerin bebeğe betimlenmesi, dil gelişimi için oldukça önemlidir.
• Doğru davranışlar ödüllendirilerek, bebek teşvik edilmelidir.
• Evde kazalara sebep olabilecek eşyalar kaldırılmalı ve ortam güvenli hale getirilmelidir.
• Bebek, konuşması için teşvik edilmelidir. Söylediği yanlış kelimeleri düzeltmesine yardım edilmelidir.
• Oyuncak seçimi yapılırken, eğitici oyuncaklar tercih edilmelidir.
• Bebek evi gibi oyuncaklar yardımı ile evcilik oynayarak konuşma becerisine ve hayal gücüne katkı sağlanmalıdır.
• Bebeğin çevreyi tanımasına destek olmak amacı ile park, sahil ve restoran gibi birçok yere birlikte gidilmelidir.
• Müzik aletleri gibi sesli oyuncaklar ile oynanması sağlanmalıdır.
• Gün içerisinde yapılan eylemlerin (diş fırçalamak ve çamaşır asmak gibi) bir parçası olması sağlanmalıdır.