VNS Nedir?

VNS, uzun süreli ilaç kullanımında ilacın tesirine karşı direnç gösteren epilepsi hastalarının tedavisinde vagus sinirini uyarmak için “vagus pili” ya da “epilepsi pili” olarak adlandırılan cihazın vücut içerisine yerleştirilmesidir.

VNS (Vagus Sinir Stimülasyonu), vücuttaki vagus sinirini uyarmak için “vagus pili” ya da “epilepsi pili” olarak adlandırılan cihazın vücut içerisine yerleştirilmesidir. Uzun süreli ilaç kullanımına bağlı olarak artık ilacın tesirine karşı direnç gösteren epilepsi hastalarının tedavisinde kullanılır.

Epilepsi hastalarının büyük bir kısmı epilepsi nöbetlerini engellemek için kullandıkları ilaçların bir süre sonra etkisini görememektedir. Vücut uzun süreli kullanılan ilaçlara karşı direnç gösterir ve hasta epilepsi nöbetleri geçirmeye devam eder. Bu durumlarda alternatif olarak VNS tedavi yöntemi ile vagus sinirine yapay olarak elektriksel uyarılar gönderilerek bu nöbetlerin tekrarlanmaması sağlanır.

Vagus siniri, beyinden başlayarak vücut içerisindeki birçok organa kadar uzanan, vücuttaki en uzun sinirdir. Beyinden gelen sinyalleri, kalbe ve iç organlara ileterek vücudun normal işleyişinin devam etmesini sağlamaktadır.

Epilepsi hastalığında vagus sinirine VNS sayesinde uyarılar göndererek, ilaçla edilemeyen tedavi vagus pili sayesinde devam ettirilmektedir. Ayrıca VNS tedavisi sayesinde yetişkinlerin depresyon problemleri de tedavi edilebilmektedir.

VNS tedavi yönteminin başarısı oldukça yüksektir. VNS sonrası ilaçlar karşısında tepki vermeyen epilepsi hastalarının geçirdikleri nöbetlerin yüksek oranda azaldığı ve bazı hastalarda da tamamen kesildiği, araştırmalar sonucunda netlik kazanmıştır.

Günümüzde VNS tedavisinin etkileri görüldükçe ve yapılan yeni araştırmalar sonucu VNS’nin diğer bazı hastalıkların tedavisinde de kullanılabileceği öğrenilmiştir.

VNS Kimlere Uygulanır?

  • Kısmi epilepsi hastalığı olanlara
  • İlaçlara yanıt vermeyen epilepsi hastalarına
  • 4 yaş ve üzeri, ilgili hastalığa sahip olanlara
  • Tedavisi ilaçlarla mümkün olmayan depresyon hastalarına VNS uygulanır.

Ayrıca VNS ile tedavi edilebilmesi için incelenen diğer hastalıklarda şöyledir;

VNS Ameliyatı Faydaları

  • Epilepsi nöbetleri azalır veya tamamen kesilir.
  • Nöbetlerin şiddetleri düşer ve daha kısa sürer.
  • Geçirilen nöbetler sonrasındaki iyileşme daha hızlıdır.
  • Sağlık duygusu iyileşir.
  • Ruh hali daha pozitif olur.
  • Hafıza ve bilişsel beceriler kuvvetlenir.

VNS (Vagus Sinir Stimülasyonu) Nasıl Yapılır?

  • Vagus sinir stimülasyonu, ayakta tedavi sınıfına giren bir ameliyattır. Fakat doktor gerekli görürse, 1 gece hastanın hastanede gözetim altında kalmasını isteyebilir. Ameliyat beyin cerrahları tarafından gerçekleştirilir.
  • Hastaya ameliyattan önce ön muayene yapılır.
  • Fiziksel durumu incelenir ve kan tahlilleri yapılır.
  • Her şey yolunda ise hasta ameliyat için hazırlanır. (Üst kıyafeti çıkarılarak ameliyat gömleği giydirilir)
  • Ameliyat genellikle genel anestezi altında yapılmaktadır ancak bazı durumlarda lokal anestezi ile de yapılabilmektedir.
  • Hastanın koluna damar yolu açılarak buradan gerekli ilaçların ve serumun verilmesi sağlanır.
  • Hasta ameliyat sırasında bilinçsiz olacağı için nefes alışverişini düzenli tutmak için ağzına oksijen maskesi bağlanır.
  • İlk olarak hastanın sol göğsünün üstüne pili yerleştirmek için birkaç cm çapında bir kesi açılır.
  • Daha sonra boynun sol tarafından vagus sinirine bağlanacak telin geçirilmesi için boyun kıvrımı boyunca yatay olarak ikinci kesi açılır.
  • İlk bölgeye pil yerleştirildikten sonra pil ile vagus sinirine ikinci kesiden tel bağlanır. Bu sayede pil ile vagus sinirine uyarı gönderilebilmektedir.
  • Kesiler dikilerek kapatılır ve bölge enfeksiyon riskine karşı pansuman yapılarak temizlenir ve hasta dinlenmesi ve kendisine gelmesi için bir gözetim odasına taşınır. 
  • VNS ameliyatı 45-90 dakika içerisinde tamamlanmaktadır.

VNS Ameliyatı Komplikasyonları

Vagus sinir stimülasyonu ameliyatı sırasında komplikasyonlar nadirdir ve diğer ameliyatlarda gerçekleşebilecek komplikasyonlar ile aynıdır. Fakat VNS ameliyatına özgü komplikasyonlar aşağıdaki gibidir;

VNS yan etkileri olarak sayılabilecek diğer durumlar:

VNS Kimlere Yapılmaması Gerekir?

  • Vazagoval senkopu olan kişilere (Çeşitli nedenler ile bayılma)
  • Kalp aritmileri (kalp ritim bozukluğu) ya da diğer kalp hastalıkları olan kişilere
  • Sinir sisteminde anormallikler olan kişilere
  • Nefes darlığı, astım vb. akciğer hastalıkları olan kişilere
  • Ülseri (sindirim siteminde yara) olan kişilere 
  • Şizoefektif (duygu durum bozukluğu) olan kişilere
  • İntihara meyilli hastalara VNS yapılmaması gerekir.

VNS Öncesi ve Sonrası

  • VNS öncesi doktor fizik muayene ve ameliyat için hastada herhangi bir sağlık sorunu olup olmadığından emin olmak için çeşitli testler ve kan tahlilleri yapabilir. 
  • VNS öncesi bazı ilaçların kullanımının bırakılması gerekebilir. Ameliyatta gerçekleşmesi mümkün olan enfeksiyon riskini azaltmak için antibiyotik tedavine başlanmasını isteyebilir.
  • Vücuda yerleştirilen cihaz programlanabilen bir cihazdır ve 30 saniye açık kalıp ardından 5 dakika kadar kapalı ve sonrasında aynı döngünün devam edeceği şekilde çalıştırılır. Bunun nedeni cihazın vagus sinirine vermiş olduğu sinyaller yüzünden gündelik hayatın etkilenmemesidir.
  • Cihaz çalışırken seste kısılmalar, boyunda karıncalanmalar olabilir ya da yemek yerken yutkunma güçlüğü yaşanabilir. Bu durumlar için cihazın dışarıdan da açılıp kapanması için özel mıknatıslar hastaya verilir. 
  • Hasta bu mıknatıslar sayesinde yemek yerken, konuşurken ya da boynunda herhangi bir karıncalanma veya ağrı hissederse cihazı kapatıp daha sonrasında açabilir.
  • Ayrıca bu mıknatıslar sayesinde epilepsi nöbetinin başlayacağı hissi duyulursa hasta tarafından cihaz kapalıysa açılabilir. Bu sayede nöbet tetiklenmez ya da nöbet daha rahat atlatılır.
  • Cihazın çalıştığından ve vücuttaki implant edilen yerinin değişmediğinden emin olmak için çeşitli periyotlar ile doktor kontrolüne gidilmesi önemlidir. 
Makaleyi faydalı buldun mu?
0
0
Makeleyi Paylaşın