Parmak Ameliyatı Nedir?

El ya da ayak parmaklarında yaşanan sorunlarda parmak ameliyatı yapılır. Parmakta işlevsel ya da fiziksel olarak birçok sorun görülebilir. Parmak hareketlerinde işlevsel takılmalar yaşandığında ilaç, enjeksiyon ve cerrahi işlem gibi seçenekler masaya yatırılabilir. El ya da ayak parmaklarda kırılma veya yapışık olma durumlarında cerrahi işlem uygulanması gereklidir.

Parmak eksikliği olanlar için de plastik cerrahi tarafından protez parmak uygulamaları hayata geçirilebilir.  Bazı kişilerde de doğuştan el ya da ayaklarda altı parmak olabilir. Bu durum da gelişmiş cerrahi uygulamalar sayesinde çözüme kavuşabilir. Parmak sorunları yaşayan kişilerin bir ortopedi uzmanı tarafından randevu alması ve tedavi planlamasının yapılması gereklidir.  

Parmak Ameliyatı Türleri

Parmak ameliyatı türleri, hastanın sorununa göre uygulanır. Parmaklarda yaşanan fiziksel, işlevsel ya da doğuştan gelen sorunlara yönelik birçok cerrahi işlem uygulanabilir.

Parmak ameliyatı türleri şu şekildedir;

Tetik Parmak Ameliyatı

Tetik parmak sorunu el parmaklarında görülen bir sorundur. Kişinin parmakları istemsiz şekilde bükülür ve tetik çeker hale gelir. Tetik parmak sorunlarında bükülme hareketleri tendonlarca gerçekleştirilir. Tetik parmak sorunlarında öncelikle enjeksiyon ve ilaç tedavisi uygulanır ancak bu tedavilerden sonuç alınamazsa tetik parmak ameliyatı yapılır.

• Bu işlem kapalı ya da açık teknikle yapılabilir. 
• Ameliyat sırasında avuç içi bölgesinden kesi açılarak girilir. 
• Daha sonra anestezi yapılır ve ameliyat sırasında tendonun sıkıştığı sistem gevşetilerek parmak hareketlerinin hissetmeden yapılması sağlanır.   
• Tetik parmak ameliyatı olanlar kısa süre içinde parmaklarını hareket ettirmeye başlayabilir.

Ayak Parmak Ameliyatı

Özellikle kadınlarda ayak başparmağının iç bölümünde kemik çıkıntısı sorunu olabilir. Bu durum hem ağrıya hem de yürüme güçlüklerine yol açar. Aynı zamanda ayakkabı giymede de zorlanma olabilir. Bu rahatsızlıkta başparmak ikinci parmağa doğru eğilmektedir. Bu durumda ayak parmak ameliyatı yapılmalıdır.

• Ayak baş parmak ameliyatı bir ortopedi uzmanı tarafından gerçekleştirilir. 
• Çok ileri olmayan baş parmak sorunlarında ayakkabı değiştirme ve tabanlık gibi tedaviler uygulanabilir.  
• İlerleyen durumlarda kemik çıkıntısı ve şekil bozukluğu cerrahi işlemle düzeltilir. 
• Yapılan cerrahi düzeltme anestezi altında yapılır ve son derece konforlu bir ameliyattır.

Çekiç Parmak Ameliyatı

Çekiç parmak ayak parmak eklemlerinin tabana doğru sertleşmesi sonrasında bükülmesi sonucu ortaya çıkan deformedir. Bu sorunda öncelikle ayakkabı tedavisi uygulanır. Ayrıca parmak kaslarını güçlendirecek ve gerginleştirecek egzersizler de önerilmektedir. Tüm işlemler bir sonuç vermediyse çekiç parmak ameliyatı yapılır.

Çekiç parmak ameliyatı olanlar lokal anestezi altında ameliyata girmektedir. Ameliyat deformenin büyüklüğüne göre planlanır. Ameliyat sırasında kızarıklık ve sertlik şikayetleri olabilir. Ayrıca hastaların bazılarında sorunlu olan parmak çok az oranda kısalabilir.

Kırık Parmak Ameliyatı

Parmakların kırılması durumunda cerrahi işlemler tercih edilir. Kırık parmak ameliyatı sırasında temel amaç tam hareketi yeniden sağlamaktır. Birçok parmak ve el kırığı alçı ya da atel gibi yöntemlerle tedavi edilir. Ancak çok parçalı kırıklar olması, kırık uçların ayrı olması, kırığın dış ortamla ilişkili olması durumunda cerrahi işlem yapılır.

Ameliyatta el parmaklarında görülen kırıklar tel ya da özel vidalarla uç uca sabitlenmektedir. Ameliyattan sonra tam hareketi sağlayabilmek için rehabilitasyon süreçleri devreye girer. Böylece hastalar ellerinin işlevini geri kazanabilir.

Protez Parmak Ameliyatı

Ayaklarda ya da eldeki parmaklarda tamir edilemeyen parçalı eklem içi kırıklarda, romatolojik kökenli sorunlardaki parmak tutulumunda, eklem kireçlenmelerinde protez parmak ameliyatı uygulanır. Parmak protezleri hem el hem de ayak parmakları için uygulanabilir.

Protez işlemi başarılı bir plastik cerrahi tarafından yapılır. Bu operasyon duruma göre 45 ila 120 dakika arasında değişmektedir. Plastik cerrahi parmak ameliyatı sonrası hastanın erken dönemde parmaklarını kullanmaya başlaması için fizyoterapi seansları düzenlenir.

Yapışık Parmak Ameliyatı

Bazı kişilerde doğumdan gelen parmak aralarında yapışıklık sorunu vardır. Bu sorunlar deri ve kemiklerin yapışıklık derecesine göre sınıflandırılmaktadır. Etkilenen parmak sayısı ve bazı unsurlara göre altı aylık olduktan sonra yapışık parmak ameliyatı planlanabilir.

Ameliyatta çizimler yapılır ve elin hem iç hem de dış kısmında yer alan deri ve parmak aralar ayrılmaktadır. Ayrılan deriler dıştan içe ve içten dışa yeni yerlerine dikilir. Deri eksikliği olursa kasık bölgesinden deri alınarak bu bölgeye eklenebilir.

Altı Parmak Ameliyatı

İnsanlarda, köpeklerde ve kedilerde doğuştan altı parmaklı olma şeklinde genetik bir bozukluk görülebilir. Bu durum el ya da ayak parmaklarında görülebilir. Bu sorun bazı gelişim bozukluklarına da yol açabilir. Bu yüzden uzmanlar erken dönemde altı parmak ameliyatı planlanmasını önermektedir.

6 parmak ameliyatı için en uygun süre 1 yaştan sonrasıdır. Bu problem ameliyatla ortadan kaldırılabilir. Bebeklik döneminde müdahale edilirse gelişimi çok az oranda etkiler. Bebeklik döneminde bu ameliyat genel anestezi altında yapılmaktadır. 

Parmak Ameliyatı Nasıl Yapılır?

Parmak problemlerinde öncelikle fiziki muayene yapılır. Doktor bu süreçte çeşitli şekillerde inceleme yapabilir. Daha sonra, yapılacak parmak ameliyatı türü belirlenir. Soruna göre ameliyat süresi değişmektedir.

Tetik parmak ameliyatı yapılacaksa açık ya da kapalı yöntemle ameliyat yapılabilir. Hastanın durumuna göre genel ya da lokal anestezi altında ameliyatlar tamamlanır. Parmak ameliyatı soruna göre belirlendiği için yapılma şekilleri birbirinden çok farklı olabilir. Doktor muayene sonrasında planlamayı gerçekleştirir ve sorunu çözmeye yönelik parmak ameliyatı sürecini yürütür.

Parmak Ameliyatı Yan Etkileri 

Parmak ameliyatından sonra bazı kısa süreli yan etkiler ortaya çıkabilir. Parmak ameliyat sonrası yan etkiler şöyledir;

• His Kaybı: Ameliyatta kanamanın önüne geçmek için turnike kullanıldıysa sinirlere etki edebilir. Bu durumda bölgede çok kısa süreli hafif bir hissizlik oluşması muhtemeldir.
• Uyuşukluk Hissi: Parmak ameliyatı sonrasında kanama oluşmaması adına uygulanan turnikenin sinirlere geçici etkisine bağlı olarak uyuşukluk kısa süreli olarak görülebilir.
• Şişlik ve Sızlama Durumu: Ameliyat yapıldıktan sonra bölgede şişlikler ortaya çıkmaktadır. Şişlikler sızlama şikayetleriyle birlikte görülebilir. Bu şişlikler ortalama 15-20 gün içinde ortadan kalkmaktadır.

Parmak Ameliyatı Riskleri

Parmak ameliyatı sonrası bazı riskler görülebilir. İyileşme sürecinde ya da ameliyat sırasında bazı riskler vardır ancak tecrübeli bir ekip tarafından yapılan parmak ameliyatlarında riskler en aza indirgenmektedir.

Genel olarak parmak ameliyatı riskleri şu şekildedir;

• Sinir Hasarı: Parmak ameliyatlarında işlem yapılan bölgeye yakın damar ya da sinir yapısı olabilir. Bu süreçte sinirlere zarar verilebilir. 
• Doku Hassasiyeti: Ameliyattan sonra kesi yapılan bölgede anormal bir doku görülebilir. Bölgede nedbe dokusu (travma sonucu oluşan iz) oluşarak fazla hassasiyet ortaya çıkabilir.
• Enfeksiyon: Parmak ameliyatlarında enfeksiyon riski her zaman vardır. Ameliyatlarda kesiler yapıldığı için hijyen sağlanmazsa enfeksiyon oluşabilir. Ameliyatta yara izi yoksa enfeksiyon riski düşer. Enfeksiyon oluşma durumuna karşı doktor antibiyotik tedavisi vererek önlem alınmasını sağlar.
• His Kayıpları: Parmak ameliyatı sırasında yakınlarda bulunan sinirler zarar görürse parmak hareketi ve histe kayıplar olabilir. His kaybı sinire verilen zarara göre kalıcı ya da geçici olabilir. His kayıplarına karşı parmak ameliyatı sonrası fizik tedavi planlanmalıdır.
• Şişlik: Parmak ameliyatında şikayetlerden biri de şişlik olacaktır. Parmak ameliyatı sonrası şişlik oluşması normal bir durumdur. Ameliyat sonrası şişlik birkaç gün içinde kendiliğinden geçer.
• Morluk: Parmak ameliyatında kan toplama durumuna bağlı olarak morluklar görülebilir. Kızarıklık ve morluklar birkaç gün içinde ortadan kaybolacaktır.

Parmak Ameliyatı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

Parmak ameliyatı sonrası hasta günlük hayatına kolayca dönebilir ancak iyileşme sürecinde riskleri ortadan kaldırmak için doktorların belirttiği bazı noktalara hastanın da dikkat etmesi gerekir;

• Pansuman: Ameliyatta kesi yapıldıysa dikişler alınana kadar belirli aralıklarla pansuman yenilenmelidir. Pansuman yapıldığı sürede deniz ve havuza girilmemelidir. Ayrıca pansuman her zaman hijyenik şekilde yapılmalıdır.
• Soğuk Pres Uygulama: Parmak ameliyatı sonrasında bölgedeki sızlama ve şişliklere karşı soğuk uygulamalar gerçekleştirilmelidir.
• Yapışıklıklara Karşı Parmak Hareketleri: Parmaklar ameliyat sonrasında uzun süre hareketsiz kalacaktır. Bu durumun önüne geçebilmek için en kısa sürede parmak hareketlerine başlanmalıdır. Yapışmaları engellemek için hafif hareketler önerilir.
• Fizik Tedavi:  Parmak ameliyatlarından sonra parmağın tam hareketini ve eski gücünü kazanması için fizik tedavi ve egzersiz çalışmaları planlanmalıdır.
• Hafif Masaj: Hastalar dikişler alındıktan sonra sertleşmeye karşı bölgeye hafif masajlar yapabilir.
• İlaç Kullanımı: Ameliyattan sonra düzenli olarak ilaçların kullanılması iyileşme sürecini hızlandırmaktadır.
• Kontroller: Ameliyat sonrası doktor hastayı belirli aralıklarla görmek isteyecektir. Pansuman ve dikişleri alınması için zamanında kontrollere gidilmesi gerekir.
• Parmak Zorlayıcı Hareketlerden Kaçınma: Hasta ameliyat sonrasında parmağını zorlayacak hareketlerden kaçınmalıdır. Bunun için ameliyattan sonra parmakla yük kaldırılmamalıdır.

Bebeklerde Tetik Parmak Ameliyatı

Bebeklerde tetik parmak ameliyatı 1-4 yaşları arasında yapılır. Bu sorun çocuklarda genel olarak başparmakta görülür. Bu durumda parmak ucu bükülü şekilde kalmaktadır. Hastalık ağrısız oluyorsa ameliyat yapılmaz ancak parmakta kilitlenme sürüyorsa ve tetiklenme sırasında ağrı varsa ameliyat yapılır.

Bebeklerde ameliyat kesi açmadan iğneler yardımıyla yapılır. Lokal anestezi altında yapılan bu işlem acısızdır ve kısa süre içinde tamamlanır. Ameliyatta bölge gevşetilir ve bebeklerde tetik parmak sorunlarının ortadan kalkması sağlanır.