Mitral Kapak Prolapsusu

Mitral Kapak Nedir?

Kalp kapakçıkları kalp vücuda kan pompalarken kanın yönünü ayarlar. Kanın geri yöne kaçmasını engellerler. Kapaklar ince yapılardır, sağlam yaprakçıklardan oluşmuştur. 

Sert ipliklerle kalp kasına tutunurlar. Mitral kapak kalbin sol kulakçığı ve sol karıncığı arasında bulunur. İki yaprakçıktan oluşur. 

Kalp kasıldığında kanın geri kaçmaması ve vücuda pompalanması için mitral kapak kapalı kalır. Kalp gevşeyip içine kan dolarken de mitral kapak açık kalıp doluşuna yardımcı olur. 

Kapak hastalıkları kalp kapakçıklarının normal fonksiyonlarını kaybetmesi ile meydana gelir. Kapakçıkta darlık veya tam kapanmayıp kaçak gelişmesiyle çeşitli hastalıklar görülebilir. 

Mitral Kapak Prolapsusu bu kapak hastalıklarından biridir.   

Mitral Kapak Prolapsusu Nedir?

Mitral Kapak Prolapsusu mitral kapağı destekleyen bağların zayıflaması ile gelişen bir kapak hastalığıdır. Mitral kapağın kalp kasılırken kan basıncına karşı kapalı kalmakta zorlanması ve tam kapanamaması sonucu gelişir. 

Kan vücuda pompalanırken mitral kapak kulakçık içine yukarıya doğru bombeleşir, kapağın sarkmasına veya dışarıya kaçmasına neden olabilir. Bu sarkmaya Prolapsus adı verildiğinden hastalık da Mitral Kapak Prolapsusu adını almıştır. 

Mitral Kapak Prolapsusu mitral kapağın kapanmasını sağlayan destek yapıların sağlamlığının bozulmasıyla gelişir. Mitral kapakta gevşeme ve dejenerasyon (dokuların normal yapısında bozulma) gerçekleşir.

Bu bozulma doğuştan olabilir veya sonradan gelişen hastalıklar bu destekleyici bağlarda hasar oluşturabilir. Kapağın yapısında ve fonksiyonunda bozulmaya neden olur. 

Kapağı destekleyen yapılar büyük oranda kollajen içerdiğinden kollajen doku hastalıkları Mitral Kapak Prolapsusuna neden olabilmektedir.

Mitral Kapak Prolapsusu genellikle 15-30 yaşları arasında ve kadınlarda sık görülen bir hastalıktır. Genellikle iyi seyirlidir, çoğu hastada hiçbir bulgu veremeyebilir. 

Ancak eşlik eden kronik rahatsızlığı olan kişilerde veya ileri yaş erkeklerde daha ciddi semptomlar görülebilir. Bazı kişilerde ailesel geçişli Mitral Kapak Prolapsusu olabilir. Bazı hastada hastalığın nedeni tam olarak bulunamayabilir. 

Mitral Kapak Prolapsusu iyi seyirli ve sessiz bir hastalıktır. Hastalık çok nadiren kötü sonuçlara neden olmaktadır. Mitral kapağın yeterli kapanmaması sonucu kan geriye kaçabilir ve kapakta yetmezlik (fonksiyonunda azalma) gelişebilir. 

Kapağın fonksiyonunda bozulma kalbin diğer yapılarını da etkileyebilir. Kalp kasında strese ve kanı büyük basınçla vücuda pompalayan bölümlerin fonksiyonunda azalmaya neden olabilir. 

İleri komplikasyonların gelişmemesi için erken teşhis ve tedavi hastalığı kontrol altına almada önemlidir. 

Mitral Kapak Prolapsusu Belirtileri Nelerdir?

Mitral Kapak Prolapsusu çoğu hastada bulgu vermez, hayat boyu kişi asemptomatik kalabilir. Tanısı tesadüfen veya rutin kalp muayenesinde konulabilir. 

Mitral Kapak Prolapsusunda görülebilen çeşitli belirtiler:

• Çarpıntı: En sık görülen belirtidir. Kalp seslerinin rahatsız edici durumda hissedilmesidir. 
  
• Yorgunluk, halsizlik,
  
• Göğüs Ağrısı: Ağrının hastalığa özgü bir özelliği olmayabilir. Egzersizle ilişkisiz görülebilir. Vücuda yayılımı hastalık hakkında ipucu vermeyebilir.
  
• Nefes Darlığı (Dispne): İstirahatte veya egzersizde, herhangi bir zamanda gelişebilir.
• Baş Dönmesi: Sık görülebilir , bayılma nadiren eşlik edebilir.
  
• Panik, Endişe Hissi: Çarpıntı ve göğüs ağrısı hastanın endişelenmesine neden olabilir. Nadiren panik ataklar görülebilir.
  

Mitral Kapak Prolapsusu Nedenleri Nelerdir?

Mitral Kapak Prolapsusunun nedeni tam olarak bilinmemektedir. Çeşitli hastalıkların sebep olabileceği öngörülmektedir. Kalıtsal hastalıklarla birlikteliği Mitral Kapak Prolapsusunun da doğuştan bir hastalık olabileceğini göstermektedir. 

Hastalığın gelişmesindeki temel olay mitral kapakta meydana gelen kalınlaşma ve büyümedir.

Mitral kapağın yapısındaki kollajen dokunun hasarlanması kapağa olan desteğin azalmasına neden olur. Çeşitli kollajen doku hastalıkları Mitral Kapak Prolapsusuna neden olabilir. 

Mitral Kapak Prolapsusunun nedenlerinden bazıları:

• Skolyoz: Omurganın eğriliği hastalığıdır. Mitral kapağı etkilediği düşünülmektedir.
• Polikistik Böbrek Hastalığı: Genetik geçişli bir böbrek hastalığıdır. Çok sayıda böbrek kistiyle karakterizedir
• Marfan Hastalığı: Genetik geçişli bir bağ dokusu hastalıktır. Kalp-damar hastalıkları sık eşlik eder. Özellikle mitral kapak etkilenir.
• Ehler Danlos Sendromu: Yumuşak doku ve eklemlerin aşırı elastik olmasıyla karakterize genetik bir hastalıktır. Kalpte kapak yetmezlikleri görülür.
• Osteogenezis İmperfekta: Kemiklerin kırılganlığının arttığı kalıtsal geçişli bir hastalıktır. Kollajen yapısında bozulmaya neden olur.

Mitral Kapak Prolapsusu Teşhisi

Mitral Kapak Prolapsusu teşhisi Kardiyoloji hekiminin muayenesi ile konulabilir. Tanıda tıbbi geçmiş öğrenme, fizik muayene ve ekokardiyografi başvurulabilecek yöntemlerdir. 

Tanıda izlenen yöntemler:

• Tıbbi Geçmiş: Hastanın başvuru şikayetlerinin ne olduğu ne zaman başladığı, nasıl olduğu, artıran veya azaltan faktörlerin ne olduğu öğrenilmelidir. Mevcut kronik hastalıkları, daha önce böyle bir şikâyeti olup olmadığı sorgulanmalıdır. Mitral Kapak Prolapsusu nadiren ani ölüme neden olabilir, ailede ani ölüm öyküsü sorulmalıdır.
• Fizik Muayene: Hastadan öykü alındıktan sonra Kardiyoloji muayenesi yapılmalıdır. Kan basıncı ve nabız ritmi değerlendirilmeli, kalp sesleri steteskopla dinlenmelidir. Kalpte Üfürüm denilen özel sesler varsa not edilmelidir. Mitral Kapak Prolapsusuna neden olabilecek hastalıklarla ilgili bulgular görülebilir, bunlar da mutlaka dikkate alınmalıdır.
• Ekokardiyografi: Kalp Ultrasonu olarak bilinen Ekokardiyografi aracı ses dalgalarıyla kalbin iç yapısının ve fonksiyonlarının incelenmesini sağlar. Kalp kapak hareketleri ve kalbin pompa fonksiyonları değerlendirilebilir. Mitral kapakta kalınlaşma ve yetmezliğin görüntülenmesini sağlar. Ses dalgaları bir aletle bölgeye iletilir, ölçüm sonuçları ve görüntüler ekranda toplanır.

Hekim detaylı inceleme sonucu Mitral Kapak Prolapsusu tanısını koyabilir, mitral kapağın fonksiyonu değerlendirilerek tedaviye başlanabilir.

Mitral Kapak Prolapsusu Tedavisi

Mitral Kapak Prolapsusu tedavisi hastanın durumuna göre değişiklik gösterir. Hastalar asemptomatik olabilir, hiçbir şikâyeti olmayan hastalar tedavide genellikle takip edilir. 

Şikâyeti olan hastalara Ekokardiyografi sonuçları da göz önüne alınarak tedavisi düzenlenir. 

• Mitral Kapak Prolapsusu tanısı tesadüfen konulmuş hastalarda kapak fonksiyonu değerlendirilir. Kapak fonksiyonları çok etkilenmemiş ve şikayeti olmayan hastalarda takip önerilir. Hekimin önerdiği aralıklarla düzenli Kardiyoloji muayenesi yapılır. Ekokardiyografiye kontrollerde başvurulabilir. Takip tedavisinde hastaya durumun kontrol altına alındığı ve endişelenmemesi gerektiği mutlaka anlatılmalıdır.
• Mitral kapakta şekil ve hareket fonksiyonunda belirgin bozulma olan hastalarda medikal tedavi başlanabilir. Betablokör grubu ilaçlar medikal tedavide kullanılabilir. Betalokör ilaçlar kalbin iş yükünü azaltırlar, kapağın iş yükünü de azaltarak tedaviye yardımcı olabilir.
• Kapak yetersizliği kanda pıhtılaşmaya neden olabilir, bu durumu önlemek için Aspirin'e başlanabilir.
• Şiddetli mitral kapak fonksiyonunda azalma olan hastalarda zamanla kapakta yetmezlik gelişir, böyle durumlarda cerrahi işleme başvurulabilir. Cerrahide Mitral Kapak Replasmanı denilen kapağın değiştirilmesi işlemi tedavide denenebilir. Hasarın fazla olmadığı durumlarda Mitral Kapak tamir edilebilir, bu hastalarda kapak tamamen değiştirilmez.
• Cerrahi kapak tamiri veya replasmanı uygulanan hastalar Warfarin etken maddeli ilacı kullanabilir. Takılan Mitral kapağın türüne göre ilacı kullanma süresi değişir, gebelerin veya gebe kalmak isteyenlerin Warfarin kullanması kesinlikle önerilmemektedir.

Mitral Kapak Prolapsusu Tedavi Edilmezse

Mitral Kapak Prolapsusu genellikle iyi seyirli bir kapak hastalığıdır, hastalarda sessiz devam edebilir. Şikayeti olmayan hastalarda tedavi edilmemesi ciddi sorunlara yol açmayabilir.

Ancak mitral kapak fonksiyonları belirgin azalmış hastalarda çeşitli şikayetler gelişebilir. Bu durumda hastalığın tedavi edilmemesi ilerlemesine neden olabilir, kalbin pompalama işlevi etkilenebilir. Kalbin büyümesine neden olabilir, erken tedavi bu hastalarda mutlaka başlanmalıdır. 

Mitral Kapak Prolapsusuna Ne İyi Gelir?

Kalbin iş yükünü azaltan ilaçlar tedavide kullanılabilir. Ancak kişinin günlük aktivitelerinde kısıtlamaya gitmesine gerek yoktur. Kişiler hamile kalabilir, hekime bilgisi verilirse ameliyat olabilirler. 

Spor ve egzersiz kısıtlamasına şiddetli hastalar dışında gerek duyulmaz. Çarpıntı şikayeti olan hastalarda fazla çay, kahve tüketimi kısıtlanabilir. 

Mitral Kapak Prolapsusuna Ne İyi Gelmez?

Şiddetli mitral kapak yetmezliği olan hastaların kalp hızını artırıcı kafeinin aşırı tüketimi çarpıntıyı artırabilir. Çarpıntı kişide panik ve endişe hissine neden olabilir, tedaviye ve hekim önerilerine mutlaka dikkat edilmelidir. 

Mitral kapağın fonksiyonunda azalma olan kişilerin enfeksiyon geçirmesi kalbi etkileyebilir, bu nedenle hijyene dikkat edilmelidir. 

Girişimsel işlemler (diş çekimi, diş dolgusu, sünnet, ameliyat ) öncesi hastanın durumu hakkında bilgi vermesi gerekir. 

Bu işlemler sırasında hijyene dikkat edilmelidir, bazı hastalara profilaktik (koruyucu) antibiyotik ilaç kullanılabilir.

Mitral Kapak Prolapsusu İlaçları

Tedavide en sık tercih edilen ilaç grubu Beta Blokerlerdir. Beta Bloker ilaçlar kalp kasının oksijen ihtiyacını azaltarak kalbin iş yükünü dengelemeye yardımcı ilaçlardır. 

Normalde stres durumunda salınarak kalp hızını ve kasılma gücünü artıran beta reseptörlerini engeller. Kalbin stresini azaltır, aynı zamanda vücuttaki damarların spazmını da azaltırlar. 

Solunum yollarında daralmaya neden olabilir, KOAH ve Astımı olan hastalarda Beta Bloker kullanılması kesinlikle önerilmemektedir. 

Beta Bloker gruba dahil olan ilaç etken maddeleri:

• Atenolol,
• Bisoprolol,
• Karvedilol,
• Labetalol,
• Nebivolol,
• Propranolol,
• Sotalol,
• Timolol örnek verilebilir.
  

Yan etkileri: 

• Bradiaritmiler: Betablokör ilaçlar kalp hızını anormal yavaşlatabilirler. Kalp hızı ciddi oranda düşebilir, doz değişikliği hekim kontrolü olmadan yapılmamalıdır. 
• Kalp Blokları: Kalpteki elektriksel iletimin kısmen kaybı görülebilir. 
• Bronkospazm: Solunum yollarında daralmaya neden olabilir. Astım ve KOAH hastalarının durumunu kötüleştirebilir.
• Bacaklarda ağrı: Bacaklardaki damarlarda kasılmaya neden olabilir, solukluk ve ağrı görülebilir.
• Diyabet: Betablokörler kan şekeri düzeyini yükseltebilir, vücuttaki insülin yeterli olmadığında Diyabet (Şeker Hastalığı) gelişebilir. 

Aspirin de kan pıhtılaşmasını önlemek için kullanılabilir. Kan hücrelerinin bir araya gelmesini sağlayan maddenin salınmasını engelleyerek pıhtı oluşmasını önleyen bir ilaç etken maddesidir. Hekim kontrolünde tedaviye eklenebilir. 

• Yan etkileri: Diş eti kanamaları, kulak çınlaması, baş ağrısı, karın ağrısı, mide ekşimesi

Warfarin Mitral Kapak ameliyatı olan hastalarda kullanılabilen kan sulandırıcı etken maddedir. Mekanik kapak takılan hastalarda ömür boyu, biyolojik kapak takılan hastalarda kısa süreli kullanılır. Gebelerde kullanılması kesinlikle önerilmez. Artmış kanama riski olan hastalarda da kullanılması sakıncalıdır.

• Yan etkileri: Kanamalar, karın krampları, alerjik reaksiyonlar, 

Mitral Kapak Prolapsusu Ameliyatı

Mitral Kapak Prolapsusunda kapak fonksiyonları ciddi oranda bozuk olanlarda ameliyat bir tedavi seçeneğidir. Mitral Kapak Replasmanı bu hastalarda yapılabilir. 

Bu operasyonda şekli bozuk olan kapak değiştirilir. Bazı hastalarda mitral kapak hasarı fazla ilerlememiş olabilir, bu durumlarda kapak tamir edilebilir. 

Mitral Kapak ameliyatları sağ göğüs altından veya sternumdan (göğüs kemiği) yapılan 4-5 cmlik kesiler ile endoksopik olarak yapılabilmektedir. Kozmetik olarak hastanın lehine bir yöntemdir. 

Mitral Kapak Replasmanı ameliyatında hasarlı mitral kapak çıkarılır, yerine mekanik veya biyolojik protez kapak takılır. Metal kapaklar daha sert yapıdadır, daha uzun yıllar vücutta sorun oluşturmadan çalışır. 

Biyolojik kapaklar bazı hayvanlardan alınan materyaller ile özel hazırlanarak üretilmiştir. 

Biyolojik kapakların ortalama 15-20 yıl arasında tekrar yenilenmesi gerekir. Mitral kapağın mekanik kapakla değiştirildiği ameliyat sonrasında hastada pıhtı gelişmemesi için ömür boyu kan sulandırıcı kullanmak zorundadır. Biyolojik kapak takılan hastalarda böyle bir zorunluluk yoktur.

Mekanik kapak takılan hastaların ömür boyu Warfarin etken maddeli kan sulandırıcı ilacı kullanması gerekmektedir. Gebelerde sakıncalı olan bir ilaç olduğundan gebe olanlar veya gebelik isteği olan kadınlarda mekanik kapak takılması önerilmemektedir. 

Bu hastalar hekimine danışarak biyolojik kapak ile tedavi olmayı isteyebilir.

Mitral kapağın tamamen hasarlanmadığı durumlarda kapak tamir edilebilir. Daha uygun bir cerrahi seçenektir, kapağın yapısının çok bozulmamış olması gereklidir. 

Kapak tamiri sonrası hastaların kan sulandırıcı ilaç kullanmasına gerek yoktur, bazı riskli hastalarda çok kısa süreli kullanılabilir.

Mitral kapak ameliyatının zamanında yapılmaması bazı hasarların geri dönüşümsüz olmasına neden olabilir. Bunlar arasında kalbin kanı fırlatma gücünün azalması, çeşitli kalp ritmi bozuklukları ve akciğer içi basıncın artmasıdır. 

 Her ameliyatta olduğu gibi kanama, enfeksiyon gibi çeşitli komplikasyonlar mevcuttur. Ameliyat sonrası olası sorunlar ameliyat yerinde ağrı, kızarıklık, halsizlik olabilir. 

Hamilelikte Mitral Kapak Prolapsusu

Hamilelikte Mitral Kapak Prolapsusu tanısı konulabilir. Hastalık iyi seyirli ve belirti vermeyen bir hastalıktır, gebelik genellikle seyri etkileyen bir durum değildir. 

Genel olarak Mitral Kapak Prolapsusu olan hastalar gebelik durumunu hekimine bildirerek takibi düzenlenir. 

Beta Bloker ilaçlar gebeliğin sadece son 3 ayında kullanılabilir, fetüse yan etkileri olduğundan doz ayarlaması hekimi tarafından düzenlenmelidir. 

Gebe kalmak isteyen kadınlarda beta Blokerler 3-4 hafta önceden bırakılmalıdır.

Mitral kapağı çok hasarlı olan gebelerde kapak ameliyatı gerekebilir. Kapak değişiminde mekanik kapak tercih edilmemelidir, ameliyat sonrası kullanılacak Warfarin ilacı bebeğe zarar verebilir. 

Çocuklarda Mitral Kapak Prolapsusu

Çocuklarda Mitral Kapak Prolapsusu hastalığı genellikle belirti vermez. Tanı rutin muayenede kalp sesleri ile farkedilebilir. 

Asemptomatik seyretmesi durumunda tedavide sadece takip önerilir. İlaç tedavisi çok nadir hastalarda gerekebilir. 

Bazı çocuklarda Mitral Kapak Prolapsusu çarpıntı, göğüs ağrısı, bayılma gibi semptomlar gösterebilir. Tanı yetişkinlerde olduğu gibi fizik muayene ve ekokardiyografi ile konulabilir. Çarpıntısı veya ritim bozukluğu olan çocuklarda ilaç tedavisi verilebilir. 

Mitral kapaktaki hasar ciddi derecede değilse çocuğun fizik aktiviteden uzak kalması önerilmez. Düzenli takiple değişiklikler kontrol edilmelidir. Bazı hastalarda koruyucu tedavi gerekebilir. 

Koruyucu tedavi çocuklarda sünnet, diş çekimi, ameliyat öncesi enfeksiyonun kalbe ulaşmasını engellemek için verilen antibiyotik tedavisidir. İşlemi yapacak hekim bu tedaviyi düzenlemelidir. 

Mitral Kapak Prolapsusu için Hangi Doktora Gidilmeli?

Mitral Kapak Prolapsusu tanısı Kardiyoloji (Kalp - Damar Hastalıkları) uzmanı hekim tarafından konulmaktadır. 

Çarpıntı, göğüs ağrısı ve halsizlik şikayetlerinin görülmesi halinde sağlık kuruluşuna başvurulması gereklidir. Bazı hastalarda tanı rutin kardiyoloji muayenesi ile konulabilir.