Köpüklü İdrar

İdrar yaparken idrarda küçük baloncukların oluşmasına ve köpük görülmesine köpüklü idrar denir. İdrarda köpürme tedavisi altta yatan nedene bağlı olarak yapılır.

Köpüklü İdrar Nedir?

İdrar yaparken idrarda küçük baloncukların oluşmasına ve köpük görülmesine köpüklü idrar denir. İdrar yaparken idrarında köpük görülenlerin çoğunda herhangi bir hastalık olmadığı bilinmektedir. İdrar yaparken idrar akımının hızlı olması, tuvalet taşının deterjan gibi maddelerle yıkanması, susuz kalmak ile sık görülür ve bu durumlarda telaş edilmemesi gerekir. Ama idrarda köpürmeye başka belirtiler eşlik ediyorsa böbrek hastalıkları, karaciğer hastalıkları gibi idrarda protein kaçağına yol açan hastalıklar akla gelmelidir. 

Bu belirtiler el ve ayaklarda şişme, halsizlik, yorgunluk ve idrar köpürmenin uzun süre devam etmesi gibi belirtilerdir. Köpüklü idrar görülmesinde akla gelebilecek durum idrarda protein bulunmasıdır. Bunun nedeni yüksek yoğunlukta bulunan proteinin idrarın yüzey gerilimini azaltarak köpürmesine sebep olmasıdır. 24 saatlik idrar testinde idrarda 150 mg/gün üstünde protein bulunması hastalıklara işaret etmektedir ve normal değildir. İdrarda yoğun protein bulunmasının çeşitli sebepleri vardır ve genellikle böbrek hasarına işaret etmektedir ama böbrek dışı hastalıklarda görülebilir. Böbrekle alakalı hastalıkların nedenleri şeker hastalığı, yüksek tansiyon, böbrek enfeksiyonları, böbrekte kist bulunması gibi sebeplerdir. Böbrek dışı hastalıklarda ise retrograd ejekülasyon dediğimiz idrar torbasına sperm kaçması durumlarında görülebilir.

Yoğun egzersiz ve yüksek ateş gibi nedenlerde protein kaçağı yapmaktadır. Ayrıca karaciğer hastalıklarında, idrar yolu iltihaplarında, bazı ilaçların kullanımında ve AİDS, hepatit gibi hastalıklarda görülebilir. Ayrıca gebelikte köpüklü idrar olması bir miktar normaldir. Gebelikteki bazı mekanizmalara bağlı bir miktar protein normal insanlara göre daha fazla görülmektedir. Ama vücutta şişlik, yüksek tansiyon ile seyrediyorsa gebelik zehirlenmesine işaret ediyor olabilir. Protein kaçağı böbreğe zarar vermektedir ve hızlıca tedavi edilmesi gerekir. Kişinin tuz, şeker ve protein alımına dikkat etmesi gerekir.

Köpüklü İdrar Belirtileri Nelerdir?

Köpüklü idrar belirtisi idrarda küçük hava kabarcıklarının bulunmasıdır. İdrarda köpük görülmesinin çeşitli nedenleri vardır ve bu nedenlere eşlik eden belirtiler değişmektedir. En ciddi nedenlerinden biri idrarda protein kaçağı olmasıdır ve genellikle böbrek hastalıklarına işaret etmektedir. Böbreğe bağlı protein kaçağı olması durumunda bazı belirtiler idrarda köpürmeye eşlik etmektedir.

Böbrekle ilgili sorunlarda bu belirtiler eşlik etmektedir. Kandaki protein azalmasına bağlı vücudun çeşitli yerlerinde şişme ve ödem, halsizlik, yorgunluk, idrar rengi ve kıvamında değişiklik, mide bulantısı gibi durumlar görülür. İdrar yolları enfeksiyonuna bağlı ise idrarda yanma ve idrar yapmada zorluk gibi durumlar görülür. Tersine boşalma dediğimiz retrograd ejekülasyonda menide sperm bulunmaması gibi belirtiler eşlik eder idrarda köpürmeye. Şeker hastalığı gibi böbreğe zarar veren ciddi bir hastalıkta ise ağız kuruluğu, sık idrar yapma, kilo kaybı gibi belirtiler eşlik eder.

Böbrek hastalığıyla ilişkili protein kaçağına bağlı belirtiler şunlardır:

  • Vücudun çeşitli yerlerinde şişlik ve ödem
  • Halsizlik, yorgunluk ve mide bulantısı
  • Kusma, nefes darlığı ve kaşıntı
  • İdrar rengi ve kıvamında değişiklik eşlik edebilir.
  • İdrar yolları enfeksiyonuna bağlı ise idrarda yanma, idrar yapmada zorluk ve ağrı oluşur.
  • Tersine boşalma dediğimiz retrograd ejekülasyonda menide sperm bulunmaması görülebilir.
  • Şeker hastalığı böbreklere zarar verip idrarda köpürmeye yol açıyorsa:
  • Ağız kuruluğu, kilo kaybı, sık idrar yapma gibi belirtiler idrarda köpürmeye eşlik edebilir.

Köpüklü İdrarın Nedenleri Nelerdir?

Köpüklü idrarın masum nedenleri susuz kalmak, tuvalet taşında sabun ve deterjanın bulunması, idrar akımının hızlı olması gibi durumlardır ve bu durumlarda telaş edilmemelidir. 

En önemli sebeplerden biri protein kaçağıdır. Protein kaçağının masum ve ciddiye alınacak nedenleri vardır. 

  • Protein kaçağının böbrek dışı masum durumları arasında ateş ve yoğun egzersiz bulunur ve durumlar ortadan kalkınca idrarda köpürme kaybolur.
  • Böbrekteki hasara bağlı protein kaçakları ise ciddidir. Nedenleri arasında şeker hastalığı, yüksek tansiyon, böbrek enfeksiyonları, böbrek kistleri bulunabilir. Böbrek dışı idrarda köpürme sebepleri ise karaciğer hastalıkları, tersine boşalma dediğimiz retrograd ejekülasyon, idrar yolları enfeksiyonları, hamilelik, bazı ilaçlar ve hepatit gibi hastalıklar bulunabilir. 

İdrarda Köpürme Teşhisi

İdrarda köpürme çeşitli sebeplere bağlı olabilir ve bu sebeplere yönelik çeşitli testler istenebilir. Öncelikle hastanın anlattığı belirtilere göre testler yapılır. Akla ilk gelmesi gereken protein kaçağıdır ve buna yönelik testler istenir.

  • İdrar tahlili: İdrarda protein ve şeker bulunduğunu gösterir
  • İdrar protein testi: 24 saatlik zaman süresince idrardaki protein kaçağını göstermektedir.
  • Mikroalbümin testi: Şeker hastalarına yönelik küçük miktarda protein kaçağını tespit etmek için yapılır.
  • Kandaki şeker düzeyi: Şeker hastalığını tespit etmek için kullanılır.
  • Protein/kreatin oranı testi: İdrar protein testinin kreatine göre düzeltilmiş halidir.
  • Böbrek fonksiyonlarını kontrol etmek için kreatin, GFR, üre, albümin gibi değerlerde bakılabilir.
  • Böbrek biyopsisi: Böbrekteki hastalığı daha iyi anlamak için başvurulabilir.

İdrarda Köpürme Tedavisi

İdrarda köpürme tedavisi altta yatan nedene bağlı olarak yapılır. Bunlarda bazıları yaşam şeklini değiştirmek bazıları ise ilaç kullanımı ile mümkün olmaktadır.

  • Tuz ve protein kısıtlaması: Yüksek tansiyonu önleme ve protein kaçağını azaltır.
  • Şekerli yiyecek kısıtlaması: Şeker hastalığına bağlı ise şeker hastalığını kontrol etmek için uygulanır.
  • Bol su içmek: Susuzluğa bağlı idrarda köpürme gelişiyorsa yapılır. Ayrıca idrar yolları enfeksiyonlarına iyi geldiği bilinmektedir.
  • Düzenli egzersiz ve kilo kontrolü: Şeker hastalığı ve yüksek tansiyonu tedavi etmek için yapılması gerekir.
  • Alkol ve sigara kullanımını kısıtlamak: Şeker hastalığı ve yüksek tansiyon için yapılmalıdır.
  • Anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri: Yüksek tansiyona bağlı protein kaçağı tedavisinde kullanılır.
  • Non-steroidal antiinflamatuar ilaçlar: Böbrek hastalıklarında protein kaçağını azalttığı bilinmektedir.
  • Trimetoprim-sulfametoksazol: İdrar yolları enfeksiyonunda kullanılan antibiyotiklerdir.

İdrarda Köpürme Tedavi Edilmezse?

İdrarda köpürme protein kaçağına bağlı ise hızlıca tedavi edilmelidir. Tedavi edilmediği takdirde böbrek zarar görmeye devam eder ve böbrek kayıpları ile sonuçlanabilecek durumlar oluşur. Protein kandaki sıvı miktarını korur. Kanda azalması durumunda kandaki sıvı dengesi bozulabilir ve tehlikeli durumlara yol açar. Diyabet ve yüksek tansiyon gibi nedenlere bağlı ise ve tedavi edilmezse ölümle sonuçlanabilecek durumlar oluşabilir.

İdrar Köpürmesine Ne İyi Gelir?

İdrar köpürmesi idrar yolları enfeksiyonlarına ve az su içmeye bağlı ise sık su içmek iyi gelmektedir. Şeker hastalığına bağlı ise az şeker tüketmek iyi gelir. Yüksek tansiyona bağlı ise tuz kısıtlaması iyi gelmektedir. Ayrıca protein kısıtlanmasının protein kaçağı için faydalı olduğu bilinmektedir. Egzersiz ve kilo kontrolü idrar köpürmesine iyi gelmektedir.

İdrar Köpürmesine Ne İyi Gelmez?

Az su içmek idrar köpürmesine arttırmaktadır. Hareketsiz yaşam ve aşırı kilo şeker hastalığı, yüksek tansiyon gibi hastalıkları kötüleştirdiği için iyi gelmez. Aşırı tuz ve protein alımı idrar köpürmeyi arttırmaktadır. Fazla şeker tüketmek şeker hastalığını kötüleştirdiği için önerilmez.

İdrar Köpürme İlaçları

Anjiyotensin dönüştürücü enzim inhibitörleri: Protein kaçağında ilk tercih edilen ilaçlardandır. Yüksek tansiyonu düşürmekte ve şeker hastalığına yararlı olduğu bilinmektedir. Ayrıca özel olarak böbrek damarlarında yüksek tansiyonu engellemektedir. Gebelerde kullanılmaz.

Non-steroidal antiinflamatuar ilaçlar: Böbrekte süzülme miktarını azaltarak protein kaçağına iyi geldiği bildirilmektedir. Yan etkiler arasında böbreğe zarar veren durumlar olduğu için dikkatli kullanılmalıdır. 

Antibiyotikler: İdrar yolları enfeksiyonuna yol açan bakterileri yok etmede kullanılan antibiyotiklerdir. Trimetoprim-sulfametoksazol kombinasyonu tercih edilir. Alerji ve karaciğer bozuklarına yol açabilir.

Hamilelikte İdrar Köpürme Hastalığı

Hamilelikte oluşan idrarda köpürme genellikle protein kaçağına bağlıdır. Hamilelikte normal insanlara göre bir miktar daha fazla protein kaçağı olması normaldir. Ama preeklampsi denilen gebelik zehirlenmesine işaret edebilir ve dikkatle izlenmelidir. Gebelik zehirlenmesi genellikle 20. Haftadan sonra başlamaktadır. Protein kaçağına ek olarak yüksek tansiyon, vücudun çeşitli yerlerinde şişlik ve ödem, karaciğer işleyişinin bozulması, bulanık görme gibi belirtiler eşlik edebilir. Gebelik zehirlenmesi hem anneye hem çocuğa zarar verebilir. Tek tedavisi doğum yapmaktır.

İdrarda Köpürme için Hangi Doktora Gidilir?

Ülkemizde idrarda köpürme konusu ile dahiliye bölümü ilgilenmektedir. Dahiliye bölümünde ise nefroloji alanında uzmanlaşmış uzman doktorlar ilgilenmektedir. İdrarda köpürmenin uzun süre sürmesi, vücutta çeşitli şişlik ve ödemlerin görülmesi, halsizlik ve yorgunluk gibi belirtilerin eşlik etmesi halinde vakit kaybetmeden alanında uzman bir doktora başvurulması gerekir.

Makaleyi faydalı buldun mu?
29
1
Makeleyi Paylaşın

Köpüklü İdrar ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

İdrarın köpüklü olması ne anlama gelir?

İdrarın köpüklü olması çeşitli hastalıklar anlamına gelebilir. İlk akla gelen idrarda yoğun protein bulunmasıdır. İdrarda yoğun proteinin bulunması böbrek hastalıkları anlamına gelmektedir. Kontrolden çıkan şeker hastalığı ve yüksek tansiyona işaret edebilir. Bazı böbrek dışı patolojilerde olabilir. Geriye boşalma, idrar yolları enfeksiyonları ve karaciğer hastalıkları olabilir.

Int. Dr. İbrahim Arda Öztürk