Güvercin Göğsü

Güvercin Göğsü Nedir?

Göğüs duvarı, kaburgalar, kıkırdak, solunum kasları ve solunum kaslarını uyaran sinirlerden oluşur. Bu yapıların normal olması göğüs kafesinin normal görünümünü sağlamasının yanında solunum fonksiyonunun normal olmasını sağlar. Göğüs kafesinin şekli bireyin yapısına, cinsiyetine ve yaşına göre değişiklik gösterir.

Kas iskelet sistemi anormallikleri ile birlikte ya da sadece göğüs duvarını oluşturan kaburga, kıkırdak ve iman tahtası denilen sternumun normalden farklı olarak gelişmesine göğüs duvarı şekil bozuklukları denir.

Bunlar:

• Pectus Excavatum (kunduracı göğsü): En sık görülen şekil bozukluğudur. Göğüs ön duvarının içe çökük olmasıdır.
• Pectus Carinatum (güvercin göğsü): Kunduracı göğsünden sonra en sık görülen ikinci şekil bozukluğudur. Tüm göğüs şekil bozukluklarının %6-16’sını oluşturur.
• Poland sendromu (kas ve kaburga yokluğu): Göğüs kasının tek taraflı kısmi veya tamamen yokluğu, kaburga bozuklukları, meme ve meme başı anormallikleri, cilt altı dokusunun zayıflığı gibi belirtileri mevcuttur.
• Sternal (iman tahtası) yapı bozukluğu

Göğüs duvarı gelişirken kaburgaları birleştiren kıkırdak göğüs boyunca düz uzanır. Güvercin göğsü olarak da bilinen pektus karinatumda bu kıkırdak anormal büyür ve kaburgaların iman tahtası olarak bilinen sternuma bağlandığı bölgede eşit olmayan büyüme gerçekleşir. Göğüs boşluğunun önünü dışa doğru zorlayan kıkırdak büyümesi sonucu anormal şekilde dışa çıkıntı yapan göğüs kemiği şeklinde tanımlanır. Belirtiler doğumda ya da erken çocukluk döneminden itibaren görülse de en sık 11 ila 12 yaşlarında teşhis edilir. Erkeklerde kadınlardan daha fazla görüldüğü bildirilmiştir.

İki tip güvercin göğsü mevcuttur:

Kondro Gladiolar: Bu tip “tavuk göğsü” olarak da adlandırılır ve en yaygın görülen şeklidir. Göğüs kemiğinin orta ve alt bölümleri öne doğru itilir.

Kondromanubriyal: Bu tipe “Pouter güvercin göğsü” de denir, nadir görülür. Göğüs kemiği Z-şeklinde gelişir, üst bölüm ileri iter.

Güvercin Göğsü Belirtileri Nelerdir?

Çoğu insanda sadece estetik yönden düzgün olmayan, asimetrik bir göğüs görünümü şeklindedir. Genellikle başka belirti vermez. Şekil bozukluğunun daha şiddetli olduğu kişilerde  yorgunluk, halsizlik, egzersiz sırasında nefes darlığı, tekrarlayan solunum yolu enfeksiyonu, astım gelişimi, göğüs bölgesinde ağrı, hassasiyet gelişebilir.

Güvercin Göğsü Nedenleri Nelerdir?

Kesin nedeni bilinmemekle birlikte kaburga ve göğüs kemiğini birleştiren kıkırdak ile ilgili bir problemden kaynaklandığı düşünülmektedir. Kıkırdak, kemiklerden daha hızlı büyüdüğüne, göğüs kemiği dışarı doğru itilir.

Bir göğüs travması ya da ameliyatı sonrası sternumda iyileşme bozukluğu, doğum sırasında göğüs boşluğunun erken kapanmasına bağlı gelişebilir. Fakat en yaygın görülen nedeni belirlenemeyen, 11-14 yaşları arasında büyüme atakları ile ilişkili olan türdür.

Aile öyküsü ve diğer göğüs duvar bozuklukları güvercin göğsü gelişimi açısından risk oluşturur. Ayrıca güvercin göğsü ek hastalıklarla beraberlik gösterebilmektedir.

Bunlar:

• Doğumsal kalp hastalıkları
• Marfan Sendromu: Uzun ince vücut yapısı, kol ve bacaklarda orantısızlık, omurgada bozukluk ve kalp problemleriyle giden bağ doku hastalığıdır.
• Ehler Danlos Sendromu: Aşırı hareketli eklem, derinin elastikliğinde artış, görme ve kap problemleriyle giden bağ doku hastalığıdır.
• Skolyoz, omurganın yana eğriliği
• Kifoz, sırt kamburluğu
• Morquio Sendromu: Skolyoz, kısa boy, hipermobil eklem, çan şeklinde bir göğüs ve kalp anormallikleri ile kendini gösterir.
• Homosistinüri gibi metabolik hastalıklar
• Noonan Sendromu olarak sayılabilir. Noonan sendromu kısa boy, göğüs duvar şekil bozuklukları, yele boyun ve kalp hastalıklarıyla giden genetik hastalıktır.

Güvercin Göğsü Teşhisi

Pektus karinatuma fizik muayene ile tanı koyulur. Ön ve yan göğüs grafisi ve bazı durumlarda bilgisayarlı tomografi (BT) ve MR görüntüleme yöntemlerinden yararlanılabilir. Özellikle ameliyat planlanıyorsa bu testler kıkırdak ve kemik şekil bozukluğunun boyutu hakkında bilgi vererek ameliyatın planlanmasında yardımcı olabilir.

Kalp ve solunum fonksiyonlarını etkileyebildiği için özellikle buna yönelik şikâyeti olan hastalarda solunum fonksiyon testleri, EKG (elektrokardiyogram-kalp grafisi) ve EKO (kalp ultrasonu) istenebilir. EKG işleminde göğüs bölgesi, el ve ayak bileklerine yapıştırılan bantlarla kalbin aktivitesi kâğıt üzerine dökülür. EKO da ise ultrason görüntülemesi ile kalbin odaları, kapak veya kalp duvarında sorun olup olmadığına bakılır. İki işlemde de ağrı duyulmaz.

Güvercin Göğsü Tedavisi

Çoğu hastada tedavi gerekli olmayabilir. Özellikle çocuklarda henüz ergenlik dönemine gelinmediyse beklenmesi önerilir.

Tedavi gerektiren hastalar için en sık kullanılan uygulama korse veya ortotik destek denilen yarı dolgulu aparatlar kullanılmasıdır. Bu desteği günde en az 8 saat ve en az 6 ay kullanmak gerekmektedir. Kıkırdağa gerekli basıncı uygulayarak göğsün dışa kavsini düzeltir. Kıkırdağın yeniden şekillenmesini sağlar. Kemik büyümesi devam eden çocuklarda da tedavi gerekliliği halinde önce bu yöntem uygulanmalı cerrahi ikinci plan olmalıdır. Göğüs duvarında meydana gelecek yapısal değişiklikler nedeniyle 19 yaşından sonra etkinliği azalır.

Son yıllarda, pectus carinatum için göğüs kaslarına yönelik egzersiz yapmak, spor yapılmasına yönlendirmek potansiyel bir tedavi olarak düşünülmeye başlandı. Hafif vakalarda önerilse de orta veya şiddetli vakalarda uygun olmayabilir, belirtileri şiddetlendirebilir. Bu nedenle doktor kontrolünde olması önerilir.

Ameliyat genellikle göğüs desteği etkisiz olduğunda ergenlik dönemi sonrasında (genellikle 16 yaş ve sonrası uygun) veya belirtileri şiddetli olan hastalarda düşünülebilir.

Ravitch prosedürü, normal olmayan kıkırdağın çıkarılmasını ve göğüs kemiğinin normal bir konumuna yerleştirilmesini içeren cerrahi yöntemidir.

Ameliyattan sonra pnömotoraks (göğüs kafesine hava dolması sonucu akciğerlerin küçülmesi ve fonksiyonlarında azalma durumudur), yara yeri enfeksiyonu ve atelektazi (mukus tıkacı, tümör ya da yabancı cisim nedeniyle gelişen bir tıkanıklık sonucu akciğere hava girişinde ve akciğerlerin genişlemesinde sorun olması durumudur.) gibi durumlar görülebilecek olsa da sıklığı azdır.

Güvercin Göğsü Tedavi Edilmezse

Tedavisi olmasa bile, hastaların hiçbir semptomu olmayabilir ve uzun vadeli olumsuz sağlık etkileri olmayabilir. Tedavi tipik olarak kozmetik nedenlerle yapılır ve hem dış destekleme hem de minimal invaziv cerrahi teknikler göğüs duvarının görünümünde iyileşme sağlama yeteneğini göstermiştir.

Çoğunlukla görünüm dışında bir rahatsızlık vermez. Fakat yaş ilerledikçe ve şiddetlendikçe kalp çarpıntısı, kalpte üfürüm, göğüs ağrısı, egzersizle ortaya çıkan göğüs ağrısı, nefes darlığı, solunum hızında artma, akciğerlerde iltihaplanma gibi bedensel problemlerin yanında özellikle çocuklarda içine kapanıklık, özgüven eksikliği gibi psikolojik sorunların da geliştiği bildirilmiştir.

Güvercin Göğsü Ameliyatı

Güvercin göğsünde ameliyat daha çok görüntünün düzeltilmesi amacıyla yapılır. Solunum şikayetleri ve ritim bozukluğu gelişen hastalarda da tercih edilir.

Açık ve kapalı iki ameliyat türü vardır:

Açık ameliyat: Ravitch yöntemi olarak da bilinir. Anormal kıkırdağın çıkarılıp göğüs kemiğinin normal yerine yerleştirilmesi işlemidir.

Kapalı yöntem (Abramson yöntemi): Göğüs kaslarının altından, iman tahtasının üzerinden geçecek şekilde bir tünel oluşturulur ve buraya metal bar yerleştirilir, göğüs duvarına sabitlenir. Ameliyattan sonra genellikle 5. Gün taburcu edilir. 3 yıl sonra ikinci bir ameliyatla bu bar çıkarılır.

Güvercin Göğsü için Hangi Doktora Gidilir?

Hastalığın tanı ve tedavisi Göğüs Cerrahisi bölümünce yapılmaktadır.

Dışarıdan görülebilen bir göğüs asimetrisi varlığında, beraberinde kalp ve solunum fonksiyonları etkilenmeye başlamış, gün içi aktiviteyi etkiliyor ise doktora başvurulmalıdır. Özellikle çocuklarda göğüs duvarının görünümüne bağlı içe kapanma, depresyon gibi ruhsal problemler olabileceğinden çocuk psikiyatrisinden yardım alınabilir.