Farmakoterapi Nedir?

Farmakoterapi, hastaların ruhsal semptomlar göstermesi halinde bu anomalileri düzeltmek veya düzelmesine yardımcı olmak için uygulanan ilaç tedavisidir.

Günümüzde ruhsal hastalıkların tedavi sürecinde hem psikoterapi hem de farmakoterapi (ilaç tedavisi) kullanılmaktadır. Farmakoterapi (Psikiyatrik ilaçlar) hastaların ruhsal semptomlar göstermesi halinde bu anomalileri düzeltmek veya düzelmesine yardımcı olmak için kullanılmaktadır.

Ruhsal hastalıkların tedavi sürecinde kullanılan ilaç tedavisi 1950’li yıllardan bu yana yaygın olarak kullanılmaktadır. 1950’li yılların öncesinde bu hastalıklar ile karşılaşıldığı takdirde ilaç tedavisinin yanlış olduğuna dair inanışlar bulunmaktaydı. İlaçların kullanılması halinde geçmişte bağımlılık yaptığına dair inanışlar bulunuyordu. Günümüzde ise bu ilaçların bağımlılık düzeyinin düşük ve tedavi edebilme oranının yüksek olduğu araştırmalar ile kanıtlanmıştır.

Ruhsal hastalıkların tedavisinde çeşitli farmakoterapi ilaçları bulunmaktadır. Bunlar; antidepresanlar, antipsikotikler, kaygı önleyiciler ve duygu durum dengeleyicilerdir.

Farmakoterapi İlaçları

Anti – Depresanlar

Depresyon tedavisinde kullanılan ilaçların geneline antidepresan adı verilmektedir. Depresyonun doğru tespit edilmesi ve doğru şekilde tedaviye başlanması halinde bu hastalık tedavi edilebilmektedir. Antidepresan ilaçlar ise bazı farklı hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır. Bu hastalıklar,

Antidepresan ilaçlar beyinde yer alan serotonin ve noradrenalin’e etki ederek bu maddelerin düzeyini artırmaktadır. Bu iki kimyasal maddenin düzeyinin artması halinde ruh halini iyileştirme özelliği bulunmaktadır.

Sedatifler/Trankilizanlar

Sedatif, kişinin yaşadığı gerilimi azaltan ve ruhsal olarak sakinlik haline ulaştıran ilaçlardır. Zihinsel ve ruhsal hastalık yaşayan kişilerde sıkça meydana gelen kaygı ve sıkıntı hissini azaltmak için kullanılmaktadır.

  • Uykusuzluk
  • Anksiyete ve gerginlik
  • Depresyon tedavisinde kullanılan antidepresan ilaçlarla kombine
  • Epilepsi
  • Hafif felç tedavisinde bu ilaçlar kullanılabilmektedir.

Nöroleptikler

Kısa süreli olarak vücutta meydana gelen anormal ruhsal belirtilerin hafifletilmesi için nöroleptikler kullanılmaktadır. Trankilizanlar ile aynı grupta değerlendirmek yanlış olmaktadır. Şizofreni, beyin hasarı, mani, toksik deliryum gibi hastalık ya da semptomların kontrol altına alınması için kullanılmaktadır.

  • Şizofreni Hastalığında,
  • İlaç Bağımlılarında İlaçların Kesilmesi Halinde,
  • Organik Beyin Sendromu,
  • Anksiyete Bozuklukları,
  • Major Depresif Bozukluk,
  • Paranoya durumlarında bu ilaç türü uzman hekim gözetiminde kullanılabilmektedir.

Anti – Epiletikler

Beyinsel elektrik aktivitesinin aşırı olması durumunda vücutta bazı nöbetler meydana gelmektedir. Bu nöbetleri meydana getiren kimyasal dengesizlikleri ortadan kaldırabilmek amacıyla antiepileptik ilaçlar kullanılmaktadır. Antiepileptik ilaçlar genellikle epilepsi hastalığının tedavisinde kullanılmaktadır.

Farmakoterapi İlaçları Ne Kadar Süre Kullanılır?

Bireylerin zihinsel ve ruhsal bozukluğunu giderebilmek amacıyla uzman hekim tarafından reçete edilen farmakoterapi ilaçlarının ne kadar süre kullanılıp kullanılmayacağı hakkında kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Yaşanan rahatsızlıkların sonucunda kullanılan ilaçların bir kısmı ömür boyu kullanılabilirken bir kısmının iyileşme düzeyinin gözlemlenmesi ile azaltılması durumu söz konusu olabilmektedir.

Hastalığın takibi neticesinde uzman hekim gözetiminde ilaçların dozu azaltılabilir veya artırılabilir. Uzman hekim haricinde halk arasında kulaktan duyma bilgiler ile ilaçların bırakılması ya da artırılması durumu tamamen yanlıştır. İlaçların bilinçsiz bir şekilde yanlış kullanılması, farklı hastalıklara neden olabilmektedir. Bu sebeple uzman hekiminizin dışında kulaktan duyma bilgiler ile hareket edilmemesi gerekmektedir.

Farmakoterapi Hakkında Doğru Bilinen Yanlışlar

  • Farmakoterapi ilaçlarının kilo aldırdığına dair inanışlar bulunmaktadır. Bu tamamen yanlış bir algı olup, ilaçların bazılarında iştah açması gibi durumlar söz konusu olabilmektedir. İştahının açılmasına bağlı kalarak hastanın kilosunda artış meydana gelmektedir.
  • Anti depresif ilaçların bağımlılık yaptığına dair inanışlar bulunmaktadır. Bu durum da aynı şekilde tamamen yanlış bir algıdır. Anti depresif ilaçların kullanımı kesinlikle uzman hekim gözetiminde yapılmalı ve dozunun iyi ayarlanması gerekmektedir. Dozun iyi ayarlanmaması durumunda sıkıntı hali, uykusuzluk ve huzursuzluk gibi yan etkiler gözlemlenmektedir. 
  • Farmakoterapi tedavisinde kullanılan ilaçların kısırlık yaptığına dair birtakım söylentiler bulunmaktadır. Bu ilaçlar kısırlık yapması söz konusu değildir ama hamilelik döneminde veya annenin süt emzirme döneminde kullanması tehlikelidir.
  • Psikiyatrik ilaçların uyku yapabilme gibi yan etkileri bulunmaktadır. Bu durum uyku sorunu olan hastaların tedavisinde kullanılmaktadır.
Makaleyi faydalı buldun mu?
0
0
Makeleyi Paylaşın

Farmakoterapi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Farmakoterapi ilaçları kalıcı çözüm sağlar mı?

Farmakoloji, ilaçların yapısını inceleyen bir bilim dalıdır. Farmakoterapi ise ruhsal hastalıkların tedavi edilmesi veya semptomların seyrini en asgari düzeye indirmek için verilen ilaçları kapsamaktadır. Günümüzde farmakoloji ve farmakoterapi alanında verilen ilaçların birçoğunun kalıcı çözüm sağlayacağına dair garanti verilememektedir. Bu sebeple farmakoterapi için kullanılan ilaçların kesin çözüm sağlayacağına dair net bilgiler verilmesi mümkün değildir.

Dr. Deniz Gölgeli

Farmakoterapi ilaçlarının kullanılmasında yaş sınırı var mı?

Farmakoterapi alanında verilen ilaçların farklı yan etkileri bulunmaktadır. Genellikle santral sinir sistemine etki eden ilaçların kullanımı çocuklar için tehlikeli olabilmektedir. Çocuklar için teşhis edilen ve tanısı konulan hastalığın türüne göre uzman hekim gözetiminde farmakoterapi ilaçları reçete edilmektedir. Genellikle ergenliğe giren çocuklar için hastalık teşhis edilmesi ve ilaç kullanılması gerekiyorsa reçete edilmektedir.

Dr. Deniz Gölgeli

Farmakoterapi ilaçları tek başına yeterli mi?

Farmakoterapi ilaçlarının tek başına ve farklı ilaç türleri ile kombine edildiği durumlar söz konusu olabilmektedir. Farmakoterapi ilaçlarının rastgele (uzman hekim tavsiyesi dışında) kombine edilmesi oldukça tehlikelidir. Bu ilaçların yan etkisi ve etkileşime girdiği maddeler oldukça fazla olduğu için dikkat edilerek kullanılması gerekmektedir. Uzman hekim tavsiyesi haricinde başka ilaçlar ile kombine edilmemesi gerekmektedir.

Dr. Deniz Gölgeli

Farmakoterapi ilaçları bittiği zaman tekrar muayene olunmalı mıdır?

Farmakoterapi ilaçlarının kullanımı konusunda hastaların veya yakınlarının hassas davranması gerekmektedir. Bu ilaçların kullanımına başlanması, doz artırılması veya azaltılması gibi durumların kesinlikle doktor gözetimi altında yapılması gerekmektedir. Doktor tarafından reçete edilen ilaçlar bittiği zaman muayene edilerek nasıl bir sonuç verdiği izlenmeli bunun sonrasında devam edilip edilmeyeceğine hekim tarafından karar verilmektedir.

Dr. Deniz Gölgeli