Elektroterapi Nedir?

Elektroterapi yöntemi, elektrik akımlarının vücut üzerinde uygulanması sonucunda kas spazmları, kas iskelet travmaları ve eklem rahatsızlıkları gibi farklı hastalıkların tedavi edilmesine yardımcı olan bir tedavi yöntemidir.

Elektroterapi yöntemi, elektrik akımlarının vücut üzerinde uygulanması sonucunda kas spazmları, kas iskelet travmaları ve eklem rahatsızlıkları gibi farklı hastalıkların tedavi edilmesine yardımcı olan bir tedavi yöntemidir. Elektroterapi yöntemi en aktif şekilde fizik tedavi alanında fizyoterapistler tarafından kullanılmaktadır. Fizyoterapistler öncelikle hastalarının durumunu, tedavi şeklini belirlemek amaçlı olarak değerlendirirler. Sonrasında özel bir ev egzersiz programına ya da başka tip egzersiz terapilerine göre hastanın tedavisini planlarlar. Elektroterapi yöntemleri aşağıdaki şekilde sıralanmaktadır:

  • Ultrason Elektroterapi Yöntemi: Ultrasonun verdiği mekanik titreşimler sayesinde vücuttaki dokuların daha aktif biçimde iyileşmesini sağlamaktadır. 
  • Darbeli Kısa Dalga Tedavisi Elektroterapi Yöntemi: Bu tedavi, insandaki yumuşak doku zedelenme ve yaralanmaları üzerinde vücudun daha hızlı iyileşmesini sağlayan bir yöntemdir. Manyetik alanlar ve elektriksel alanlar kullanılarak bu yöntem uygulanmaktadır.
  • TENS Elektroterapi (Transkutanöz Elektriksel Sinir Stimülasyonu): İlaçsız şekilde uygulanan bir ağrı kesici yöntem olarak kullanılır. 

Kaslardaki güçsüzlüğü ve ağrı şikâyetlerini yok edebilmek, vücuttaki fonksiyonları iyileştirmek amacıyla frekanslar üzerinden elektrik akımlarının kullanılması yöntemine elektroterapi denmektedir. Bu tedavi amaçlarına bağlı olarak da kombine şekilde elektroterapi cihazları kullanılır. Elektroterapi tedavisi ile ilgili genel prensipler ise şu şekilde maddelenebilir:

  • Elektroterapi tedavi yönteminde frekanslardaki elektrik akımlarının hasta üzerinde oluşturacağı fiziksel etkilerden yararlanılarak tedavi sağlanır.
  • Akut ya da kronik ağrılı rahatsızlıklarda dolaşımı hızlandırmak, aneljezi (ağrıya karşı duyarsızlık durumu) oluşturmak ve ödemleri azaltmak amacıyla kullanılan bir tedavidir.
  • Bu tedavi şeklinde doğrudan düşük şiddetlerde akımlar oluşturulur. Bu şekilde duyu sinirleri uyarılır. 
  • Bir önceki adımla duyu sinirlerinin uyarılması sonucunda ağrı şikâyeti bloke edilmiş olur.
  • Elektroterapi uygulamasının ortalama süresi ise 20 ila 30 dakika arasında değişiklik göstermektedir.  

Elektroterapi Cihazı

Elektroterapi cihazı, hastalıklardan dolayı oluşmuş kas ağrılarına ve kas güçsüzlüklerine, ayrıca vücutta bozulmuş fonksiyonlar üzerine tedavi amaçlı uygulanan cihazlardır. Bu cihazların işleyişi ise türlü frekanslar üzerinden hastaya elektrik akımlarının gönderilmesi mantığına dayanır. Tedavi amacıyla kombine elektroterapi cihazları tercih edilmektedir. Doktorların hastalar için hastalıklarına bağlı olarak tavsiye edebileceği bir ya da daha çok elektroterapi cihazı uygulaması olabilir. Bu cihazlar arasında şunlar yer alır:

  • TENS cihazları,
  • Ultrason Cihazları,
  • ESWT Cihazı,
  • Vaccum Cihazı,
  • (IR) Infrared Lambası,
  • Elektro Stimülasyon Cihazları,
  • Yüksek ve Düşük Yoğunluklu Lazer Cihazı,
  • Pressoterapi Cihazı,
  • Traksiyon Cihazı,
  • (MRS) Manyetik Alan Uygulaması.

Fizik Tedavi Elektroterapi

Fizik tedavi, tıbbın hem en önemli hem de başka alanları ile en fazla ilişkili olan branşlarından bir tanesidir. Fizik tedavi elektroterapi yöntemi kullanarak farklı sağlık sorunlarına çözüm üreten bir alandır.  Buna göre fizik tedavi ile rehabilitasyon alanının direkt olarak ilişkili olduğu alanlar şu şekilde sıralanabilir:

  • Eklem Ağrıları,
  • Bel-Boyun Ağrıları,
  • Felç – İnme,
  • Parkinson (Beden hareketlerinde yavaşlamaya neden olan hastalık),
  • MS (Merkezi sinir sistemini etkileyen, ataklarla seyreden kronik bir hastalık) Rehabilitasyonu,
  • Omurilik Hasarı,
  • Ortopedik Rehabilitasyon,
  • Romatolojik (Kas-İskelet sistemi hastalıkları) Rehabilitasyon,

Dolayısıyla fizik tedavi alanı, diğer tıp dalları ile yakından işbirliği içinde çalışmaktadır. Buna göre diğer tıp alanlarını hem tamamlar hem destekler. Bu noktada elektroterapi de fizik tedavi alanının bir parçasıdır. Elektroterapi yöntemi, fizik tedavi uygulamalarında çok önemli ve iyileştirici etkisi yüksek bir yöntem olarak uygulanmaktadır. Bu sayede hastaların daha hızlı bir biçimde sağlığına kavuşması mümkün olur.

Ancak fizik tedavide elektroterapi uygulaması, mutlaka uzman bir fizyoterapist ya da hekim tarafından yapılmalıdır. Bu sayede hiç işlemeyen kaslar ya da işleyen ama tam bir faaliyet gösteremeyen kaslar, ayrıca vücuttaki türlü bölgelerde oluşan ağrılar, tedavi edilebilir. Fizik tedavide elektroterapi yönteminin amacı, kaslardaki ağrıları ve güçsüzlük şikayetlerini yok etmek, vücudu eski işlevselliğine döndürerek iyileştirmektir. Bu amaçla da değişik ve farklı frekanslar kullanılarak elektrik akımları aracılığıyla tedavi etme yoluna gidilir.

Elektroterapi Zararları

Elektroterapi zararları ile ilgili olarak bu uygulamanın farklı yan etkileri olabilir ve bazı riskleri de beraberinde ortaya çıkarabilir. Çoğu zaman herhangi bir şekilde yan etki meydana getirmeyen oldukça güvenli bir tedavi yöntemi olarak uygulanır. Zararları şu şekildedir:

  • %2 ila %3 oranında bazı hastalarda kullanılmış olan pedler, kişide alerji sorunları yaratabilir. Böyle bir durumda alerjiye neden olmayacak özelliklerdeki pedler kullanılmalıdır.  
  • Ayrıca vücudunda kalp pili veya farklı bir tıbbi implantı bulunan hastalarda TENS elektroterapi cihazı kullanılamaz. 
  • Hamilelikte de elektroterapi karın üstünden uygulanamaz. 
  • Kalp yetmezliği veya epilepsi hastalarında ise doktor tavsiyesi bulunmadan elektroterapi uygulanmaması gerekir. Aksi takdirde insan vücudu üzerinde birtakım zararları olabilir. 
Makaleyi faydalı buldun mu?
4
1
Makeleyi Paylaşın

Elektroterapi ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Yüz felcinde elektroterapi işe yarar mı?

Yüz felcinde elektroterapi yöntemi, fizik tedavi tabanlı uygulanan yöntemlerden bir tanesidir. Yüz felci olan hastanın yüz bölgesinde hiçbir şekilde hareket yoksa veya hareket var ancak bu hareketler çok az seviyedeyse elektroterapi yöntemi uygulanır. Bu durumdaki hastalarda elektroterapi yöntemi uygulanarak uyarılar verilir. Bu sayede yüz kasları tekrar çalıştırılır. Dolayısıyla yüz felci olan hastalarda kullanılan ve fayda görülen bir yöntemdir.

Int. Dr. Sinem Köse

Elektroterapi ile zayıflama olur mu?

Elektroterapi ile zayıflama yöntemi uygulanarak hem bölgesel zayıflama hem de farklı noktalarda gelişme sağlanmaktadır. Buna göre bölgesel zayıflamaya ek olarak güçsüz ve sarkık olan kaslar toparlanır; hem cilt hem cilt altında dolaşım artar ve ciltteki kalite yükselir. Ayrıca uygulama yapılan bölge üzerinde sıkılaşma sağlanır. Elektroterapi yöntemi sayesinde yağ yakımı hızlanmakta, kişi bu sayede kilo vermeye başlamaktadır. Ayrıca vücutta yağ dokusunun birikmiş olduğu bölgelere pasif jimnastik uygulanarak incelmesini sağlayan bir uygulamadır. Bölgesel zayıflama elektroterapi ile lipolitik etki (yağ yıkımı) konusunda başarılı bir uygulama gerçekleştirilir. Kişide kan dolaşımı hızlandığı gibi metabolizma düzene girer; bu anlamda uyarıcı etkileri bulunur.

Int. Dr. Sinem Köse

Elektroterapi cihazı nasıl kullanılır?

Elektroterapi cihazı etkisi, elektrik akımlarının kullanılması sonucunda oluşmaktadır. Hastaya verilen elektrik akımları ile hastadaki kaslar iyice gevşetilmiş olur. Kan dolaşımı düzenlendiği gibi ağrı şikâyetleri de dindirilir. Elektroterapi cihazlarında yaklaşık olarak 16-24 adet elektrot uç bulunmaktadır. Gerekli bölgeler üzerine bu uçlar yerleştirilir ve azar azar ölçülerde elektrik akımları (şokları) verilir. Hastalığa göre kullanılan elektroterapi cihazı ve kullanılış şekli değişmekle birlikte amaçlanan elektrik akımları verilerek hastadaki (kas güçsüzlüğü gibi) şikâyetlerin yok edilmesidir.

Int. Dr. Sinem Köse

Bel fıtığı elektroterapi uygulaması nedir?

Bel fıtığı elektroterapi uygulaması ile hastanın kasları kuvvetlendirmeye yönelik bazı çalışmalar gerçekleştirilir. Tekerlekli sandalyede olan bel fıtığı hastalarında şiddetli ağrılar görülebilmektedir. Bu ağrılar, daha çok da bel fıtığına dayalı ağrılardır. Ameliyatın tercih edilmediği durumlarda da tedavi amacıyla elektroterapi yöntemine başvurulabilir. Hastanın da hastalık hikâyesine bağlı olarak doktor tarafından uygun periyotlarda seanslar planlanarak elektroterapi tedavisi sayesinde güçsüz ve sarkık kaslar toparlanabilmektedir. Ayrıca uygulama bölgesinde sıkılaşma sağlanması amacıyla da bu elektroterapi yöntemi işe yarayan bir tedavi olarak uygulanmaktadır.

Int. Dr. Sinem Köse

Gonartroz elektroterapi nedir?

Gonartroz, tıbbi literatürde diğer adıyla “osteoartrit” olarak geçmekte ve bu da “kireçlenme” anlamına gelmektedir. Kireçlenme sorunu, ağırlık taşımakta olan eklemlerin kişinin yaşlanmasına bağlı şekilde aşınması durumudur. Elektroterapi ise özellikle diz kireçlenmesi sorununun tedavi edilmesi amacıyla kullanılan en önemli tekniklerden bir tanesidir. Kişinin cildi üstüne yapıştırılan elektrotlar sayesinde kaslar ile sinirler elektrik akımları gönderilerek uyarılır. Bu işleme “transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu” adı verilmektedir. Sinir uyarımı sonucunda ağrı şikayeti de azaltılmış olur. Ayrıca bu yöntem sayesinde hastada kas erimesi de engellenebilir.

Int. Dr. Sinem Köse

Elektroterapi kullanılan hastalıklar nelerdir?

Elektroterapi kullanılan hastalıklar arasında şunlar yer alır:

Ağrı şikâyetleri, kas spazmları ile spastisite (kasların sürekli kasılması), akut kas iskelet travmaları, yanıklar, akut bursitis (Bilek, dirsek, omuz, diz, ayak ve kalçada oluşan iltihaplanmalar), Enflamatuvar eklemler (Şekil bozukluklarına neden olan ve eklemleri tutan kronik bir hastalık), sinovit (Eklemleri çevreleyen zar yapısının iltihaplanması), sistemik ve lokal metabolizmayı yavaşlatan durumlar.

Int. Dr. Sinem Köse

Elektroterapi tedavisi hangi durumlarda uygulanmamalıdır?

Elektroterapi yönteminin uygulanmasının faydalı olduğu durumlar olduğu gibi uygulanmasının zararlı olabileceği durumlar da vardır. Buna göre şu sağlık sorunlarında elektroterapi tedavisinin uygulanmaması gerekir:

  • Epilepsi (sara) riski,
  • Metal protezlerde gevşeme,
  • Hamilelik,
  • Kanser,
  • Kanamaya yatkınlık,
  • Tedavi alanında açık yara bulunması,
  • Tromboflebit,
  • Kalp pili veya başka implantların olması.
Int. Dr. Sinem Köse