Eksfoliasyon Nedir?

Eksfoliasyon, cilt yüzeyindeki ölü hücrelerin çıkarılması işlemidir. Eksfoliasyon ile cildin daha pürüzsüz ve daha taze görünmesi sağlanır. Aynı zamanda eksfoliasyon, serumların cilt yüzeyine nüfuz etmesini de kolaylaştırmaktadır. 

Cildin en üst tabakasını oluşturan kısma stratum corneum adı verilir. Stratum corneum adı verilen tabaka ölü hücrelerden oluşur ancak kendini yenileme özelliği vardır ve her iki haftada bir yenilenir. Stratum corneum yenilenme sürece 20 yaşına kadar devam eder. 20 yaşından sonra yaşa bağlı olarak hormonal rahatsızlıklar, olumsuz hava koşulları gibi sebeplerle bu yenilenme gittikçe yavaşlar ve durur. Dolayısıyla bu durumda cildin dışarıdan destek alması gerekir. Yapılan bu desteğe eksfoliasyon denir. 

Eksfoliasyon cilt açısından oldukça önemlidir. Düzenli olarak yapılmazsa gözenekler tıkanır, akne ve sivilcelere zemin hazırlanmış olur. Bununla birlikte ciltte kuruma hassasiyet ve yaşlılık daha da hız kazanmaya başlar. Bunu engellemek için de düzenli olarak cilde peeling yapmak gerekir. 

Eksfoliasyon Türleri

Fiziksel Eksfoliasyon 

Fiziksel eksfoliasyon, içinde tanecikler bulunan peelingtir. Fiziksel peeling son derece bilinçli olarak yapılmalıdır. Çünkü farkında olmadan yapılan uygulamalar cildin üst tabakasına zarar verebilir. Örneğin cilde peeling yapılırken fırçalarla temizlenmesi sırasında cilde zarar verilebilir ve bakterilerin yayılmasına sebep olunabilir. Fiziksel peeling uygulaması sırasında kaliteli ürün kullanmak ve cilt peelingini bilinçli ve doğru yapmak gerekir. Ancak fiziksel peeling tam olarak cildin temizlenmesine yardımcı olmaz.  Genellikle üst tabakayı temizlemekle yetinir. 

Kimyasal Eksfoliasyon

Kimyasal eksfoliasyon uygulamasında kimyasal asitler kullanıldığı için daha iyi eksfoliasyon gerçekleştirir. Kimyasal eksfoliasyon uygulamasında cilde yalnızca eksfoliasyon yapmaz.  Bunun yanı sıra multifonksiyonel özelliklere sahip oldukları için cildin nemlenmesini sağlar ve antioksidan etki de gösterir. Kimyasal eksfoliasyon yaparken de son derece dikkatli olmak gerekir. Cilt soyulduğu için güneş lekeleri oluşmasına çok müsait duruma gelir. Bu nedenle kimyasal eksfoliasyon yapıldıktan sonra mutlaka güneşe çıkarken yüksek faktörlü güneş koruyucu krem kullanmak çok önemlidir. 

Eksfoliasyon uygulaması 3 farklı asitle yapılır. Bu asitler;

• AHA (Alfa Hidroksi Asit)
• BHA (Beta Hidroksi asit)
• PHA (Poli Hidroksi asit)

Aha Alfa Hidroksi Asit

Aha Alfa Hidroksi asit ölü cildi ölü hücrelerden arındırarak ölü derinin tamamen dışarı atılmasını sağlar. Dolayısıyla hücre yenilenmesini hızlandırır. Özellikle cilt bakımında çok fazla tercih edilen asit türüdür. Alfa hidroksi asidin cildi yenileyici yaşlılık geciktirici ve kırışıklık açıcı özellikleri vardır. Yani kısaca anti-aging özelliğine sahip asitlerdir. Hidroksi asitlerin çeşitleri oldukça fazladır. Bunlar;

• Glikolik asit
• Laktik asit
• Malik asit

Eksfoliasyonda Kullanılan Diğer Asit Türleri

Eksfoliasyon uygulamalarında kullanılan dört farklı asit türü vardır. Bunlar;

• Mandelik asit
• Beta hidroksi asit
• Poli hidroksi asit
• Azelaik asit

Mandelik Asit

Kimyasal eksfoliasyonun işe yarayabilmesi için %4 ile %10 arasında konsantrasyonunun bulunması gerekir. Yani pH değeri 4’ten düşük olmalıdır. Kimyasal eksfoliasyon ilk defa yapılacaksa molekül değeri en yüksek olan malik asit ile başlanır. Glikolik asit ise daha küçük moleküllere sahip kimyasaldır. 

Beta Hidroksi Asit

Beta hidroksi asit içinde en yaygın ve en fazla kullanılan salisilik asittir. Bu asit yağda çözüldüğü için antibakteriyel özelliğe sahiptir. Özellikle yağlı ve akneli ciltlerde salisilik asit kullanılmaktadır. Salisilik asit bütün gözeneklerin içine girip tamamen temizleme özelliğine sahiptir. Cildi derinlemesine etki göstererek temizler. Siyah noktalar üzerinde oldukça etkilidir. Beta hidroksi asit konsantrasyonu ise yüzde bir ile yüzde dört arasındadır. pH değeri ise üç buçuktur.  

Poli Hidroksi Asitler

Poli hidroksi asitler günümüzde cilt bakımında yeni yeni kullanılmaya başlayan asitlerdir. Bu kategoride ayrıca laktobionik asit, glukonolakton asit gibi farklı asitler de bulunur. Molekül yoğunluğu daha fazla olduğu için cildi daha az irrite eder. 

Azelaik Asit

Azelaik asit en fazla kullanılan, cilde zarar vermeyen ve tam anlamıyla başarılı sonuç alınabilen asitlerden biridir. Bu asidin en önemli özelliği hem AHA hem BHA özelliği taşımasıdır. Yani azelaik asit içinde her iki aside ait özellikler vardır. Bu da diğerlerine karşı daha fazla avantaj sağlamaktadır. 

Azelaik asit cilt pürüzsüzleştirici güneş lekelerini önleyici, cildi nemlendirici ve gençleştirici özelliğe sahiptir. Ayrıca azelaik asit akne roza gibi dermatolojik hastalığı olan kişilere de çok etkilidir. Akne rozası bulunan hastalar azelaik asidi tercih etmelidirler. İrrite olmuş ciltler için de azelaik asit çok uygun bir kimyasaldır. Antienflamatuar özelliği vardır. Bunun yanı sıra melanin emilimini etkilediği için cilt kanseri olma riskini de önlemektedir. Ayrıca azelaik asit retinoik asit kadar irritasyon özelliği olmayan bir kimyasaldır. Elbette bu durum ciltten cilde de değişiklik gösterebilir. 

Retinoid & Retinol Nedir?

Retinoid ve retinoller içeriğinde A vitamini bulunan formlardır. Retinoid ve retinoller yalnızca eksfoliasyon için değil aynı zamanda cilt hücrelerinin yenilenmesini de hızlandırır.  Ayrıca antioksidan etkilerinden dolayı kolajen sentezini de destekledikleri için en iyi anti-aging içeriğine sahip kimyasal asittir. Başlangıç için en düşük yoğunlukla başlamak çok önemlidir. 

Meyve Enzimleri Eksfoliasyonu

Meyve enzimlerinden elde edilen eksfoliasyon ürünleri üç çeşittir. 

• Bromelain
• Papain
• Actinidin

Meyve enzimleri ile yapılan eksfoliasyon daha çok maske formunda uygulanan eksfoliasyonlardır. Sürüldükten belli bir süre sonra yıkanıp bitirilir. 

C Vitamini İçeren Eksfoliasyon

C vitamini içeren eksfoliasyon askorbik asit kullanılarak yapılır. Eksfoliasyon da kullanılan ve en fazla tercih edilen C vitamini eksfoliasyon asidi L- ascorbic asittir. L- ascorbic asit en iyi anti- aging etkisine sahip kimyasal asittir. L'askorbik asit cilde yüksek miktarda antioksidan desteği ve koruması sağlar. 

Bunun yanı sıra cildi güneşin zararlı ışınlarına karşı koruma özelliği vardır. Ayrıca lekeleri açma konusunda da oldukça başarılı kimyasal asitlerden biridir ancak tek olumsuz özelliği suda çözünmesidir.  Suda çözüldüğü için çok kısa sürede oksidasyona uğrama özelliğine sahiptir. O nedenle C vitamini içeren kimyasal serumları saklama ısısı oldukça önemlidir.  Doğru ısıda muhafaza edilmeleri gerekir. Açıldıktan sonra en kısa zamanda kullanıp tüketilmesi gerekir. Şayet renginde değişiklik fark ettiğinizde bu oksidasyona uğradığı anlamına gelir o zaman kullanılmamalıdır. 

 İlk defa C vitamini ile eksfoliasyon yapılacaksa en düşük orana sahip C vitamini yani L-askorbik asitle başlanması önerilmektedir. 

Hangi Asit Hangi Cilde Uygundur?

Eksfoliasyon uygulamasında kullanılan asitler, cilt tipine göre farklılık gösterir.  Cilt tipini iyi tanıyarak hangi kimyasal asidin kullanılacağını doğru ayarlamak gerekir. 

• Akneli Ciltler: Akneli ve hassas olan ciltlere azelaik asit, salisilik asit, glikolik asit, laktik asit, mandelik asit rahatlıkla kullanılabilir.  Bu asitler akneli ciltlerde rahatsızlığa sebep olmaz. 
• Kuru ve Olgun Ciltler: Glikolik asit, laktik asit, askorbik asit, ferulik asit kullanılmalıdır.
• Cilt Lekelerinin Azaltılması: Kojik asit, azelaik asit, glikolik asit, laktik asit, askorbik asit kullanılmalıdır. 
• Hassas Ciltler İçin Eksfoliasyon: Hassas ve çok hassas ciltler için başlangıçta peeling jel kullanılması ve konjak süngeri ile yapılması önerilmektedir. 

Kullanılacak asit çeşidi, uzman doktorlar tarafından belirlenmektedir. Kişilerin bilgi sahibi olmadan yapacakları uygulama sonucunda cilt üzerinde kalıcı sorunlar oluşabilir.

Kimyasal Eksfoliasyonda Asitler Nasıl Kullanılır?

• Öncelikle yeni eksfoliasyon yaptıracak olanlar için mutlaka eksfoliasyon yapıldıktan sonra güneş koruyucu kullanılması çok önemlidir. Kısaca kimyasal asit Eksfoliasyonu yapılmışsa mutlaka açık hava kapalı hava güneşli veya güneşsiz hava demeden mutlaka yüksek faktörlü güneş kremi kullanılması çok önemlidir. 
• Yeni eksfoliasyon yaptıracaklar için cildi alıştırarak yapılmasında fayda vardır. En düşük moleküllü asitle başlayıp haftada bir gün başlayarak daha sonra bu miktar artırılmalıdır.  
• Haftada maksimum 3 eksfoliasyon yapılması uygundur. 
• Asitleri birbirine karıştırılarak kullanılmamalıdır.  Asitleri birbirine karıştırarak kullanmak cildi tahriş edebilir ve alerjiye sebep olabilir. 
• Eksfoliasyon uygulamasını gündüz değil gece yapmakta fayda vardır. Çünkü eksfoliasyon uygulaması güneş ile ters orantılı olduğu için aydınlıkta değil gece yapılması ve gündüz cilt temizlendikten sonra güneş koruyucu krem sürülmesi en uygun olan uygulama biçimidir.  

Cildin Eksfoliasyona İhtiyacı Olduğu Nasıl Anlaşılır?

• Cilt, vücut üzerinde en çok etkilenen hassas yapılardandır. Bakımlı ve pürüzsüz bir cilde sahip olmak için cildin ihtiyaç duyduğu ürünleri ve gerekirse tedavileri kullanmak gereklidir. Eksfoliasyon bu noktada devreye girer. 
• Pek çok kişi cilt bakımında nemlendirici kullanır ancak nemlendirici kullanıldıktan sonra hala cilt kuru olabilir ve pullanma görülebilir. Bu durumda ciltte nem kaybının varlığından şüphe duyulabilir.
• Eksfoliasyonun cildi tahriş ederek zarar vereceğine yönelik endişeler bulunmaktadır ancak bu uygulama, cilt için yararlı ve gerekli uygulamalardan biridir. Eksfoliasyon işlemiyle cildin en üst tabakası olan epidermis tabakası soyularak cildin nefes alması ve gözeneklerin açılması sağlanır.  
• Doğru ürün kullanılarak yapılan eksfoliasyon uygulamasında son derece iyi sonuç alınır. Cilt hava alır nemlenir ve kendine gelir. Özellikle akne olmaya müsait ciltlerin diğer ciltlerden daha fazla eksfoliasyona ihtiyacı vardır ancak bunu periyodik olarak belli zamanlarda ve doğru ürünlerle yapmak oldukça önemlidir. Bu nedenle akne eğilimli olan ciltlerin hangi asidi kullanarak eksfoliasyon yapacağını bilmesi veya cilt bakım uzmanları tarafından yapılması gerekir. 

Eksfoliasyon Uygulaması Nasıl Yapılır?

Eksfoliasyon ile daha güzel bir cilde kavuşulmak hedeflenir. Eksfoliasyon uygulamasının işlem basamakları şu şekilde seyretmektedir;

1. Uygulamanın yapılacak bölge duş veya diğer yöntemler ile ıslatılmalı ve temizlenmelidir,
2. Dairesel hareketler yardımıyla cilt kibar bir şekilde ovulur,
3. Eğer yüze yapılıyorsa özellikle göz çevresinde dikkat edilmesi gerekir,
4. Eksfoliasyon için kullanılacak asit ürünü yüze uygulanır,
5. Temizliğin bitmesinin ardından nemlendirici veya hidrasyon sağlayıcı bir losyon ile temizlik yapılan bölgeye uygulanır,
6. İlgili bölge nemlendirilmeye devam edilmelidir.

Cildin Işıltısını Geri Kazanmak ve Yaşlanmayı Önlemek için Eksfoliasyonun Önemi

Cilt, kötü hava koşulları, çevresel faktörler, hormonal dengesizlikler ve yaşa bağlı olarak canlılığını ve parlaklığını yitirir. Kuru pullanmış bir hale dönüşür. Bu duruma sebep olan birçok neden vardır. Alerjiler, güneşin zararlı ışınları ve stres cilde çok olumsuz etki eder. Eksfoliasyon tam bu noktada bu konudaki hedefe cevap verecek bakım ve nemlendiricileri içerir.  

Eksfoliasyon, cilt tarafından kullanılan ürünlerin daha iyi emilmesine yardımcı olur. Ayrıca cilt akneye yatkın ve özellikle akne roza hastalığı olan ciltlerde konjesyonun azaltılmasına sebep olur. Belli bir yaştan sonra ciltte kalınlaşma ve sertleşmeler görülür. Eksfoliasyon, bu bölgelerin yumuşatılmasını, siyah noktaların temizlenmesini ve gözeneklerin açılmasını sağlayan uygulamalardan biridir. Cildin derinlemesine temizlenmesi ve cilt bakımı için en doğru uygulamalardan biri eksfoliasyondur.